Wielu rodziców zadaje sobie pytanie „od kiedy dziecko powinno myć zęby?”. Dbanie o higienę jamy ustnej powinno się rozpocząć już w pierwszych miesiącach życia dziecka, jeszcze zanim pojawią się pierwsze zęby mleczne. Dowiedz się, jak to robić, żeby ograniczyć ryzyko próchnicy.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej rodzice powinni rozpocząć pielęgnację jamy ustnej dziecka od wczesnego okresu niemowlęcego, jeszcze zanim pojawią się zęby mleczne. Zastanawiasz się, w jakim celu to robić, skoro nie ma zębów? Chodzi zarówno o utrzymanie jamy ustnej w czystości (likwidację szkodliwych drobnoustrojów), jak i stopniowe przyzwyczajanie dziecka do zabiegów higienicznych w obrębie jamy ustnej [1].
Zabiegi higieniczne w jamie ustnej dzieci powinno się rozpocząć najpóźniej wraz z pojawieniem się pierwszego zęba mlecznego ‒ są one bowiem jednym z głównych sposobów zapobiegania próchnicy. Pamiętaj, że próchnica zębów mlecznych wymaga leczenia, a niestety zmaga się z nią znaczna część małych dzieci.
Przed wyrżnięciem się zębów mlecznych u dziecka wskazane jest regularne oczyszczanie błony śluzowej policzków i wałów dziąsłowych. Zabiegi te powinny być wykonywane codziennie, najlepiej przed położeniem dziecka spać. Można je przeprowadzać z użyciem bawełnianej ściereczki czy gazy, a także specjalnych przyborów, takich jak np. naparstek z mikrofibry albo gumowa lub silikonowa nakładka na palec, która jest dostosowana rozmiarem do palca dorosłej osoby. Akcesoria te namacza się w letniej wodzie lub naparze z ziela rumianku i nakłada na palec wskazujący, który następnie wkłada się do ust dziecka i delikatnie przeciera wewnętrzną powierzchnię policzków i dziąsła.
Jeżeli dziecko będzie gryzło palec, wsuń go w okolicę kąta ust i przesuwaj w kierunku wewnętrznej powierzchni policzka do tylnej części jamy ustnej. Następnie umieść go między górnym i dolnym wałem dziąsłowym i przesuwając, przetrzyj całą jamę ustną. Rozwiązanie to sprawdzi się również wtedy, gdy dziecko będzie odmawiało otwarcia buzi [2].
Początkowo zęby mleczne można czyścić przy użyciu wspomnianych akcesoriów do dbania o dziąsła i błonę śluzową ‒ dobrze sprawdza się np. nakładka na palec do mycia zębów. Można dawać dziecku szczoteczkę-masażer z silikonowymi, krótkimi wypustkami, którą trzyma samo dziecko. Dobrą propozycją są szczoteczki wyposażone w specjalny kołnierz ‒ tarczkę, który chroni przed zbyt głębokim wkładaniem szczoteczki do ust i zadławieniem. Natomiast kiedy wyrżną się zęby trzonowe z bruzdami i zagłębieniami, wskazane jest używanie szczoteczki z tworzywa sztucznego z miękkim włosiem – manualnej lub sonicznej. Ważne, aby miała ona małą zaokrągloną główkę i szeroką rękojeść, która będzie wygodna do trzymania w ręku [3].
Tego typu szczoteczki powinno być używane do ukończenia przez dziecko 5 roku życia. Prawidłowe mycie zębów wymaga też odpowiedniej pasty. Na rynku znajdziemy wiele past przeznaczonych dla najmłodszych ‒ stężenie fluoru jest w nich dostosowane do wieku dziecka. Od 6 do 24 miesiąca życia do każdego mycia należy używać pasty o stężeniu fluoru do 1000 ppm. Ilość pasty powinna odpowiadać wielkości ziarna ryżu lub najmniejszego paznokcia u rączki dziecka [4]. Wiele rodziców zastanawia się, czy płukać zęby po myciu. Otóż dziecko w tym wieku najprawdopodobniej nie będzie w stanie wypłukać i wypluć resztek pasty. Aby jednak nie zjadło jej zbyt dużo, po zabiegu postaraj się zetrzeć nadmiar.
Mycie zębów niemowlaka z użyciem szczoteczki wymaga stosowania odpowiedniej techniki. W przypadku dzieci do 5 roku życia zalecane jest oczyszczanie zębów metodą Fonesa, nazywaną też okrężną lub kółeczkową. Jak myć zęby tą metodą? Mycie zębów niemowląt rozpoczyna się od lekkiego rozchylenia ust, tak aby możliwe było ustawienie włosia szczotki prostopadle do zęba w pionie. W pierwszej kolejności kolistymi ruchami oczyszcza się powierzchnie przedsionkowe zębów – policzkowe i wargowe. Następnie szorującymi ruchami czyści się powierzchnie żujące zębów. Jako ostatnia, ruchami wymiatającymi, oczyszczana jest powierzchnia od strony języka. Zastanawiasz się, kiedy i jak często myć zęby u niemowląt i małych dzieci? Zęby mleczne warto przemywać dwa razy dziennie – rano i wieczorem [1].
Autor: dr nauk o zdrowiu Olga Dąbska
Konsultacje merytoryczne: Lek. Agnieszka Widera
Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław
Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.