Infekcyjne zapalenie gardła może być wywołane przez wirusy, bakterie lub grzyby. Najczęściej występuje w okresie jesienno-zimowym, a jego objawami są m.in. ból gardła, problemy z przełykaniem czy suchy kaszel. Zapalenie gardła u dzieci jest jedną z wielu infekcji, z którą musi sobie radzić większość rodziców, a bolące gardło to częsta dolegliwość u najmłodszych. Na szczęście zwykle dość szybko można je złagodzić i wyleczyć.
U dzieci i niemowląt zdecydowaną większość ostrych zapaleń gardła wywołują różnego rodzaju wirusy (najczęściej są to rynowirusy, koronawirusy, syncytialny wirus oddechowy RSV oraz wirusy paragrypy) [1]. Rzadziej zapalenie gardła i migdałków u dzieci wywołują bakterie, głównie paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A: Streptococcus pyogenes. Bakteryjne zapalenie gardła jest również zwane anginą. Z kolei grzybicze zapalenie gardła u dzieci występuje najrzadziej. Często choroba ma łagodny przebieg i ogranicza się tylko do bólu gardła bez innych objawów, jednostronnego bólu gardła przy przełykaniu lub zapaleniu tylnej ściany gardła.
W zależności od rodzaju wirusa wywołującego infekcję wirusowe zapalenie gardła może mieć różny przebieg i różne objawy.
Większość infekcji wirusowego zapalenia gardła u dzieci i niemowląt ma ostry początek, a bólowi gardła towarzyszy katar (początkowo wodnisty) i zatkany nos, kichanie, drapanie gardła, złe samopoczucie, chrypka, suchy kaszel, gorączka lub stan podgorączkowy [2]. Ból gardła może być jednostronny lub obejmować całe gardło. Przy infekcji przebiegającej z katarem bardzo często pojawia się jednoczesny ból gardła i ucha. Infekcja zazwyczaj ogranicza się do górnych dróg oddechowych, a dolegliwości ustępują przed upływem 10 dni (najczęściej w ciągu 7 dni) [3].
Rzadszym patogenem, chociaż wywołującym infekcję o cięższym przebiegu, są adenowirusy. Najbardziej są na nie narażone dzieci do 3 roku życia.
Objawami są: wysoka gorączka (powyżej 39℃, a niekiedy nawet 40℃), zapalenie migdałków (mogą na nich występować białe naloty), powiększone szyjne węzły chłonne oraz zapalenie spojówek. Objawy są bardzo podobne do bakteryjnego zapalenia gardła, dlatego do prawidłowego postawienia diagnozy konieczna jest wizyta u lekarza [3].
Dzieci poniżej 5 roku życia są szczególnie narażone na herpanginę, wywoływaną przez wirusy typu Coxackie A i enterowirusy 71. Najwięcej zachorowań występuje w pierwszym roku życia. Charakterystycznymi objawami infekcji są pęcherzyki występujące na podniebieniu miękkim i łukach podniebiennych, które w trakcie trwania choroby pękają i przechodzą w owrzodzenia na błonie śluzowej jamy ustnej [3]. Wywołuje to silny ból gardła przy przełykaniu, trudności w połykaniu (co tłumaczy brak apetytu oraz problemy z piciem płynów u dzieci) i gorączkę – podobnie jak w przypadku anginy paciorkowcowej. Herpanginę należy odróżnić od rzadko występującej choroby, jaką jest opryszczkowe zapalenie gardła, której czynnikiem etiologicznym są wirusy Herpes. W niej również występują pęcherzyki w jamie ustnej, jednak choroby te wymagają innego leczenia – włączenia leczenia przeciwwirusowego (acyklowir).
Podobny przebieg i objawy jak w przypadku anginy paciorkowcowej daje mononukleoza zakaźna (zwana także chorobą przedszkolaków i nastolatków), którą wywołuje wirus Epsteina i Barr. Do zakażenia dochodzi przez kontakt ze śliną [4], np. poprzez picie z tej samej butelki. Do charakterystycznych objawów mononukleozy należy silny ból gardła, wysoka gorączka (38‒40℃) utrzymująca się nawet do kilku tygodni oraz powiększenie węzłów chłonnych (szyi przednich, tylnych oraz podżuchwowych, a niekiedy także obwodowych węzłów chłonnych) [3].
W badaniu ultrasonograficznym (USG) jamy brzusznej u wszystkich pacjentów widoczne jest powiększenie śledziony, a u większości powiększenie wątroby [3] ‒ odróżnia to mononukleozę zakaźną od anginy paciorkowcowej, w której nie obserwujemy powiększenia organów. Jednak w praktyce takie badanie jest dość rzadko wykonywane, podobnie jak szybki test polegający na wymazie z gardła. Przy ostrych objawach lekarze często przepisują antybiotyk – amoksycyklinę lub penicylinę. Warto wiedzieć, że po ich podaniu w przypadku zakażenia wirusowego wywołanego przez wirus Epsteina i Barr może wystąpić odropodobna wysypka.
Angina paciorkowcowa (często określana jako ropne zapalenie gardła) jest wywoływana przez bakterię Streptococcus pyogenes [1]. Szczyt zachorowalności występuje w okresie jesienno-zimowym, jednak choroba może wystąpić w ciągu całego roku. Najczęściej chorują dzieci w wieku 3–14 lat [3]. Do najbardziej charakterystycznych objawów należy wysoka gorączka (powyżej 39℃), ostry ból gardła zwłaszcza przy przełykaniu, problemy z przełykaniem, powiększenie i tkliwość węzłów chłonnych podżuchwowych, zaczerwienienie i obrzęk migdałków podniebiennych z nalotami i naciekami na migdałkach. Co ważne, przy anginie nie ma objawów typowych dla infekcji wirusowych [3], zwłaszcza kataru, którego występowanie powinno sugerować infekcję wirusową. Zakażenie przenosi się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Po wniknięciu bakterii do organizmu choroba rozwija się bardzo szybko (od 12 godzin do 4 dni), a pacjent zakaża do 24 godzin po rozpoczęciu antybiotykoterapii. W przypadku braku leczenia chory stanowi zagrożenie dla innych do tygodnia od ustąpienia objawów [3]. Choroba dotyka górne drogi oddechowe i zwykle trwa około 5–7 dni. Przechorowanie anginy paciorkowcowej nie daje odporności, więc można na nią chorować kilka razy w życiu. Niestety, w przypadku nieprawidłowego leczenia może dojść do powikłań – miejscowych (np. ropień okołomigdałkowy) lub ogólnych (np. gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek) [5].
Jest to dość rzadka przypadłość u dzieci. Najczęściej za chorobę odpowiadają patogeny z rodzaju Candida – spośród nich grzybicze zapalenie gardła najczęściej wywołuje Candida albicans, który fizjologicznie bytuje w naszych organizmach. Objawy są mało charakterystyczne – należy do nich ostry ból gardła, stan podgorączkowy, rozdrażnienie, brak apetytu.
Rozpoznanie przyczyny i rodzaju infekcji gardła jest niezbędne do właściwego doboru leczenia zapalenia gardła. Inaczej bowiem leczy się infekcje wirusowe, a inaczej bakteryjne czy grzybicze.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław
Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.