Jak wzbogacić dziecku dietę w witaminę C? Naturalne produkty i suplementacja

Naturalna witamina C w diecie niemowląt i dzieci ‒ najlepsze źródła witaminy C

Organizm człowieka sam nie potrafi wytworzyć kwasu askorbinowego, dlatego trzeba go dostarczać w pożywieniu każdego dnia. Samo zapotrzebowanie na witaminę C jest zależne od wieku, stanu fizjologicznego oraz sposobu karmienia dziecka, a na późniejszym etapie rozwoju również od płci.

Produkty bogate w witaminę C to między innymi:

• czarna porzeczka,
• agrest,
• maliny,
• czerwona i zielona papryka,
• kiszonki, a w szczególności kapusta kiszona i ogórki kiszone,
• pietruszka,
• brokuły,
• kalafior,
• brukselka,
• kalarepa,
• pomidory,
• szpinak,
• jabłko,
• truskawki,
• kiwi,
• pomarańcza [1].

Witamina C jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury. Jej straty podczas gotowania danego produktu mogą sięgać od 50 do 70%, co wpływa również na jej gorsze przyswajanie [2]. Dlatego surowe owoce i warzywa, podobnie jak kiszonki, są doskonałym i znacznie lepszym źródłem kwasu askorbinowego niż warzywa gotowane. 5 porcji surowych warzyw lub owoców bądź kiszonek może dostarczyć ok. 200 mg witaminy C. Pamiętaj, że jedna porcja to np. jedno jabłko, pół szklanki surówki z kapusty kiszonej, jedna sztuka marchewki, pół papryki lub 3‒4 sztuki brukselki [3]. Świeże soki, szczególnie pomarańczowe i grejpfrutowe, również charakteryzują się wysoką zawartością kwasu askorbinowego. Spożycie 100 ml świeżo wyciskanego soku cytrusowego może dostarczyć od 60 do 100% dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Soki z racji dużej zawartości cukru nie są polecane małym dzieciom. Możesz podawać je nastolatkom, rozcieńczając je z wodą w proporcji 1:1.

Co jeszcze zawiera dużo witaminy C? Coraz więcej produktów spożywczych jest wzbogacanych o ten składnik ‒ np.: płatki śniadaniowe, musy owocowe, mieszanki mleka modyfikowanego, galaretki [4].

Pamiętajmy jednak, że dieta niemowląt i małych dzieci jest ograniczona ze względu na nie w pełni rozwinięty układ trawienny. Należy zadbać o odpowiednią konsystencję produktów dostosowaną do wieku dziecka ‒ purée lub rozdrobnione kawałki owoców i warzyw (np. purée z brokuła, marchewki, jabłka) lub kaszki wzbogacane o witaminę C. Aby zachować witaminy i minerały w produktach spożywczych, warto stosować jak najkrótszą obróbkę termiczną ‒ np. zamiast gotowania lub smażenia wybrać opcję gotowania na parze. Warto zaznaczyć, że gotowanie lub podgrzewanie mleka może zmniejszać ilość zawartej w nim witaminy C, dlatego zarówno mleko matki, jak i mieszanki modyfikowane należy jedynie podgrzewać, do temperatury około 40℃.

Jeśli nie jesteśmy w stanie dostarczyć dziecku kwasu askorbinowego z pożywienia, warto sięgnąć po odpowiednią suplementację. Dostępna na rynku witamina C dla dzieci jest dostępna w różnych formach i dawkach. Producenci oferują rozmaite preparaty dostosowane do wieku. Można więc kupić witaminę w postaci kropli, tabletek do ssania lub proszku rozpuszczalnego w wodzie. Ta różnorodność sprawia, że wielu rodziców zastanawia się, ile witaminy C dla dzieci można podać dziennie. [1].

Suplementacja ‒ witamina C dla niemowlaka (dawkowanie, preparaty)

Naturalnym źródłem witaminy C dla niemowląt jest karmienie piersią oraz mleko modyfikowane. U zdrowych dzieci jej dostarczanie z innych źródeł nie jest konieczne, a jej zbyt wysokie dawki mogą doprowadzić do objawów zatrucia (np. wymiotów lub biegunki), dlatego o konieczności suplementacji zawsze powinien decydować lekarz. Może ona dotyczyć maluchów, które są w grupie ryzyka, tj.:

• nie są karmione piersią i spożywają mniej niż 500 ml mieszanki dziennie,
• gdy z wywiadu wynika, że w diecie matki karmiącej piersią jest zbyt mała ilość witaminy C,
• gdy witamina jest niszczona poprzez obróbkę termiczną (w wyniku niewłaściwych nawyków żywieniowych lub konieczności przestrzegania określonej diety) [5],
• w okresie rekonwalescencji np.: trakcie gojenia się ran, stanach zapalnych skóry,
• w okresie jesienno-zimowym przy osłabionej odporności. Odpowiednie dawki witaminy C przyczynią się skrócenia czasu infekcji i walki z wirusami [6].

Należy pamiętać, żeby podczas takich sytuacjach zawsze skonsultować się z lekarzem pediatrą w celu ustalenia odpowiedniej dawki [5].

Wystarczająca ilość witaminy C dla niemowląt do 12 miesiąca życia wynosi 20 mg na dobę [1]. Popularną formą witaminy C dla tej grupy wiekowej jest witamina C w kroplach, podawana w dawce dobieranej przez lekarza [7].

Suplementacja ‒ witamina C dla dzieci (dawkowanie, preparaty)

Warto zapoznać się z dokładną dawką witaminy C, jakiej potrzebuje nasze dziecko. Według norm żywienia średnie zapotrzebowanie wynosi odpowiednio dla:

• dzieci
  od 1 do 3 lat – 40 mg,
  od 4 do 9 lat – 50 mg,
  od 10 do 12 lat – 50 mg,
• chłopców od 13 do 18 lat – 75 mg,
• dziewcząt od 13 do 18 lat – 65 mg [1].

Popularne formy podawania kwasu askorbinowego dla dzieci w wieku przedszkolnym lub szkolnym to krople, saszetki do rozpuszczania, kapsułki, tabletki musujące. Dawkę witaminy C stosowaną u dzieci warto konsultować z lekarzem pediatrą i odpowiednio przeliczyć dawkowanie wybranego preparatu [7].

Dodatkowe stosowanie witaminy C jest szczególnie zalecane w grupie dzieci, które:

• mają ograniczoną różnorodność produktów: ich dieta nie zawiera produktów bogatych w witaminę C, są niejadkami lub żyją w obszarze, gdzie jest utrudniony dostęp do świeżych produktów,
• borykają się z zaburzeniami wchłaniania i chorobami przewlekłymi takimi jak np. ciężki zespół złego wchłaniania jelitowego, kacheksja, niewydolność nerek [5].

Pamiętajmy jednak, żeby przy komponowaniu diety dziecka dbać o to, aby pokrywała ona najważniejsze makro- i mikroskładniki, które wspomagają rozwój dziecka. Witamina C jest jednym z ważniejszych składników wpływających na zdrowie i prawidłowy rozwój dzieci. Wpływa bowiem na prawidłowe dojrzewanie komórek odpornościowych, przyswajanie żelaza, wzrost kości i prawidłowe funkcjonowanie stawów [1].