Trzydniówka (rumień nagły) u dziecka

Co to jest rumień?

Rumień nagły jest zakaźną chorobą wirusową, która dotyczy głównie małych dzieci do 3 roku życia. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, a źródłem najczęściej jest zakażone dziecko (także z przebiegiem bezobjawowym) [1]. Choroba jest wywoływana przez kilka rodzajów wirusów, dlatego jej przechorowanie nie daje trwałej odporności. Na szczęście jest ona łagodna i nie powoduje powikłań.

Rumień nagły (trzydniówka, choroba szósta) – objawy

Głównym objawem klasycznej postaci tzw. gorączki trzydniowej, czyli trzydniówki u dzieci, jest nagle występująca wysoka temperatura ciała (do 40℃) [2], która wbrew nazwie może trwać nawet do 5 dni. Tak wysoka gorączka u dziecka może spowodować u niego drgawki gorączkowe, które wyglądają niepokojąco, ale zazwyczaj nie są groźne. Niemniej jednak, jeżeli wystąpią one po raz pierwszy w życiu dziecka, należy udać się z nim do lekarza. Gorączce towarzyszy zazwyczaj gorsze samopoczucie malucha. Po okresie gorączki następuje gwałtowny spadek temperatury ciała do prawidłowych wartości i pojawia się tzw. wysypka rumieniowa, czyli bladoróżowa, drobnoplamkowa, krótkotrwała wysypka [2] na całym ciele (może to być również pęcherzykowa lub plamisto-grudkowa wysypka). Choć może ona obejmować całe ciało, zwykle jest najbardziej nasilona na klatce piersiowej oraz na plecach dziecka. Wysypka nie powoduje świądu [1]. Podczas fazy gorączki u dziecka może pojawić się biegunka, nie powinny natomiast wystąpić wymioty.

Rumień zakaźny – jak leczyć?

Wysoka gorączka sprawia, że dziecko jest senne, apatyczne, niechętnie spożywa pokarmy czy przyjmuje płyny. W takiej sytuacji przede wszystkim należy obniżyć temperaturę ciała, podając leki przeciwgorączkowe – ibuprofen (lek o działaniu przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym) maksymalnie trzy razy w ciągu doby, co około 8 godzin, w dawce 5-10 mg/kg masy ciała jednorazowo lub paracetamol (lek o działaniu przeciwgorączkowym oraz przeciwbólowym), maksymalnie cztery razy w ciągu doby, co około 6 godzin, w dawce 10-15 mg/kg masy ciała jednorazowo. Oba leki można podawać naprzemiennie, jeśli podanie jednego z nich nie obniża znacząco gorączki. Po podaniu leków i obniżeniu temperatury ciała dziecko zazwyczaj zachowuje się, jakby było zdrowe.

Podczas gorączki może pojawić się biegunka. Małe dzieci bardzo szybko tracą płyny, dlatego tak ważne jest, aby na bieżąco je uzupełniać. Bardzo pomocne mogą okazać się doustne płyny nawadniające, które chociaż niezbyt smaczne, zawierają w składzie elektrolity i dzięki temu wchłaniają się z przewodu pokarmowego dużo lepiej niż woda i inne płyny.

Chociaż podczas fazy gorączki zazwyczaj nie występują dodatkowe objawy, u części dzieci może pojawić się katar, co jest typowym objawem infekcji wirusowej.

Pojawiająca się w przebiegu choroby wysypka nie wymaga specjalnego leczenia ‒ wystarczające jest zwyczajne dbanie o higienę. Do tego czasu gorączka powinna ustąpić. Jeśli jednak w czasie trwania wysypki podwyższona temperatura ciała nadal się utrzymuje, należy udać się do lekarza.

Wysypka na ciele – trzydniówka czy różyczka?

Zazwyczaj rozpoznanie trzydniówki nie wymaga dodatkowych badań, ponieważ wywiad i objawy kliniczne są dosyć jednoznaczne. Rodzice często pytają, czy to na pewno nie jest różyczka. Przy różyczce występują dodatkowe objawy – np. ból gardła, ból mięśni, a sama wysypka jest grudkowa, zlewająca się i występuje jednocześnie z gorączką. Na szczęście dzięki szczepieniom różyczka występuje obecnie dość rzadko [4].

Rumień nagły – kiedy udać się do lekarza?

Trzydniówka jest łagodną chorobą, która nie zawsze wymaga wizyty u lekarza. Jednak występowanie wysokiej gorączki może doprowadzić do objawów, z którymi ciężko sobie poradzić w domu. Niepokojąca powinna być odmowa przyjmowania płynów przez dziecko, brak reakcji na leki przeciwgorączkowe (podane w odpowiedniej dawce), występowanie po raz pierwszy drgawek gorączkowych oraz utrzymywanie się wysokiej gorączki i wysypki jednocześnie. W takiej sytuacji należy udać się na wizytę do pediatry.