Przyczyny i objawy niedoboru cynku u dzieci

Rola cynku w organizmie dziecka

Cynk w diecie dziecka odgrywa bardzo ważną rolę. Składnik ten bierze udział w licznych procesach fizjologicznych – wchodzi on w skład ponad 300 enzymów! Odpowiada m.in. za utrzymanie stabilności błon komórkowych, odczuwanie smaku i zapachu. Jest kluczowy do prawidłowego rozwoju, wpływa bowiem na funkcjonowanie układu hormonalnego i nerwowego. Bierze udział w procesach odpornościowych organizmu. Jego optymalne spożycie zmniejsza ryzyko występowania infekcji. A to tylko niektóre z funkcji, jakie cynk pełni w ludzkim ciele [1, 2].

Zastanawiasz się, gdzie jest cynk i ile go potrzebuje Twoje dziecko?

Aby zapewnić dziecku odpowiednią ilość cynku, należy zadbać o prawidłowe odżywianie malucha. Jakie pokarmy są bogate w ten niezbędny mikroelement? Dobrym źródłem cynku w dziecięcym jadłospisie jest mięso, kasza gryczana, jaja, wątroba, ciemne pieczywo, orzechy, rośliny strączkowe, ser żółty i owoce morza [1,3]. Zapotrzebowanie na cynk u dzieci w pierwszych latach życia wygląda następująco:

• 0–6 miesięcy – 2 mg/dziennie,
• 7–11 miesięcy – 2,5–3 mg/dziennie,
• 1–3 lata – 2,5–3 mg/dziennie,
• 4–9 lat – 4–5 mg/dziennie [1].

Ważne! Niedobór cynku może być równie niepożądany jak jego nadmiar – suplementacja cynku musi być prowadzona w konsultacji z lekarzem! Nie rób tego na własną rękę – możesz po prostu zaszkodzić dziecku. Przedawkowanie cynku powoduje zaburzenia układu pokarmowego i krwionośnego (wymioty, osłabienie, niedokrwistość) [3].

Jakie są objawy niedoboru cynku w organizmie dziecka?

Objawy niedoboru cynku w organizmie dziecka to m.in. zmiany skórne – zapalenie skóry podobne do łuszczycy, biegunka, wypadanie włosów, opóźnienie wzrostu, spowolnienie umysłowe, opóźnione gojenie ran, zaburzone funkcjonowanie układu nerwowego. Niedobór cynku prowadzi do spadku odporności, opóźnienia dojrzewania płciowego, zaburzeń węchu i smaku, upośledzenia funkcji poznawczych. Maluszek, którego dieta jest uboga w cynk, może być bardziej podatny na infekcje, przeziębienia, a nawet alergie [1].

Kiedy konieczna jest suplementacja cynku?

Niedobór cynku u dzieci może być spowodowany przez niedostateczną zawartość tego składnika w diecie. Wśród możliwych przyczyn wymienia się również acrodermatitis enteropathica, która jest chorobą uwarunkowaną genetycznie i charakteryzuje się zmniejszoną absorpcją cynku w jelitach. Dodatkowo przejściowy niedobór cynku u noworodków (zwłaszcza tych urodzonych przedwcześnie) może być spowodowany zmniejszonym stężeniem cynku w mleku matki. Jest on wynikiem mutacji u matki w genie ZnT2/SLC30A2 kodującym białko transportujące cynk z cytoplazmy do przestrzeni zewnątrzkomórkowej, czyli do mleka. Dlatego objawy niedoboru mogą być łagodzone przez suplementację cynkiem u dziecka, ale nie u matki [2]. Za pojawienie się objawów niedoboru cynku u dzieci mogą też odpowiadać zaburzenia wchłaniania tego pierwiastka w chorobach układu pokarmowego (np. celiakia, przewlekłe zapalenie jelit, zapalenie trzustki) [4].

Autor Olga Dąbska, dr Nauk o zdrowiu

Konsultacje: lek. Agnieszka Malara