Jak radzić sobie z dzieckiem podczas choroby ‒ o czym warto pamiętać przy infekcji?

Poczucie bezpieczeństwa u dziecka w czasie choroby

Poczucie bezpieczeństwa to podstawowa ludzka potrzeba, która rzutuje na całościowy rozwój i sposób funkcjonowania. W sposób szczególny potrzebują go dzieci, zwłaszcza chore, którym towarzyszą lęk i obawy związane ze złym samopoczuciem, ograniczeniem samodzielności i codziennych aktywności czy zabiegami medycznymi. Obecność rodzica, jego troska i tworzenie komfortowych warunków w powrocie do zdrowia zmniejsza poziom stresu, pomaga walczyć z lękiem i zabezpiecza przed poczuciem osamotnienia (które może się pojawić na przykład u dzieci, które nie mogą iść do przedszkola). Pokaż dziecku, że choroba to wyzwanie, z którym wspólnymi siłami można sobie poradzić. Brak poczucia bezpieczeństwa może sprawić, że dziecko staje się nieufne, wycofane i niesamodzielne.

Co wpływa na poczucie bezpieczeństwa? Bardzo ważny jest dotyk, który łagodzi napięcia towarzyszące dziecku w czasie choroby, działa kojąco i uspokajająco. Bliskość fizyczna jest istotna w chorobie, która sprzyja temu, że dziecko marudzi i jest rozdrażnione. Pamiętaj jednak, że niezadowolenie z zachowania dziecka nie może przeważać nad okazywanym wsparciem i zrozumieniem dla tego, co czuje – po prostu musisz mieć cierpliwość do dzieci. Stosunek rodziców do chorego dziecka – troska, uważność, stabilność emocjonalna – wpływają pozytywnie na poczucie bezpieczeństwa. Nadopiekuńczość i postawa lękowa działają niekorzystnie – dziecko widząc wystraszonych rodziców, czuje zagrożenie [1].

Płaczące chore dziecko – co robić?

Przeziębienie u niemowląt i starszych dzieci sprawia, że stają się marudne, rozdrażnione i płaczliwe. Nic w tym dziwnego, skoro dokucza im ból gardła, podwyższona temperatura, katar i zatkany nos, które powodują trudności w oddychaniu dziecka. Dziecko jest zmęczone chorobą, dla której typowe jest również poczucie rozbicia, senność, pogorszone samopoczucie ograniczające jego aktywność [2].

Płaczące i niespokojne niemowlę można koić, nosząc na rękach, wożąc wózkiem, bujając w hamaku czy kołysce. Kojąco może na nie działać głos rodzica lub szum (np. suszarki), przypominający dźwięki z czasu, kiedy było w brzuchu mamy. W przypadku starszych dzieci płacz i niepokój łagodzi tulenie, czytanie bajek, śpiewanie lub włączenie kołysanek.

Zajmując się chorym dzieckiem, pamiętaj o zapewnieniu mu komfortowych warunków do odpoczynku. Ubierz je wygodnie, przykryj ulubionym kocykiem i dać pluszaka. Zamiast leżeć w swoim pokoju, dziecko może się położyć w salonie, gdzie będzie wszystko widzieć, a rodzic mimo obowiązków domowych będzie w stanie zapewnić mu potrzebę bliskości. W ten sposób, mimo że będzie musiało leżeć w łóżku przez kilka dni, to sprawisz, że będzie czuło się lepiej [3].

Dieta chorego dziecka

Odpowiednio dobrane jedzenie dla chorego dziecka wspomaga organizm w walce z patogenami (drobnoustrojami, które wywołały chorobę) i przyspiesza powrót do zdrowia. Ważnym elementem diety dla chorego dziecka są płyny. Dobre są zwłaszcza: herbatka z kwiatu lipy, z kwiatów czarnego bzu, dzikiej róży. Wykazują one działanie napotne i obniżają temperaturę ciała [4]. Napoje można dosłodzić niewielką ilością miodu lub sokiem z malin. Ten pierwszy znany jest z szeregu prozdrowotnych działań. Przykładowo miód lipowy m.in. wykazuje działanie antybiotyczne, przeciwzapalnie, napotne oraz przeciwkaszlowe i nawilża gardło oraz poprawia ogólny stan zdrowia [5]. Pamiętaj, że przeziębiony niemowlak nie powinien spożywać miodu ‒ może on wywoływać botulizm dziecięcy [6].

Jest zupełnie normalne, że przeziębione dziecko może nie mieć apetytu. Nie powinno się go zmuszać do jedzenia. Organizm daje znak, że zamiast zająć się trawieniem posiłku, mobilizuje się do walki z wirusami i bakteriami. Mniejszy apetyt przez kilka dni nie jest dla dziecka niebezpieczny. Pamiętaj, aby dieta chorego dziecka była pozbawiona słodyczy, zimnych napojów, produktów surowych i tłustych [7]. Chorym dzieciom warto podawać kaszę jaglaną, która podnosi odporność, działa antybakteryjnie oraz zawiera dużo witamin i składników mineralnych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu [8]. Posiłki powinny mieć temperaturę pokojową i najlepiej półpłynną lub płynną formę.

Jeśli w leczeniu dziecka znalazły się antybiotyki, nie można zapomnieć o stosowaniu odpowiednich probiotyków, czyli środków odpowiedzialnych za prawidłową florę bakteryjną jelit. Jej utrzymanie jest bardzo ważne, bo za znaczną część odporności odpowiadają właśnie jelita [9].

Czym zająć dziecko w domu w czasie choroby?

Zastanawiasz się, co można robić z dzieckiem w domu w czasie choroby? Możliwości jest naprawdę wiele. Pamiętaj, jednak aby docierające do dziecka bodźce były stonowane, intensywne wrażenia ograniczone, a zabawy dostosowane do możliwości chorego malucha. Źle dobrane atrakcje, z którymi chore dziecko może sobie nie poradzić, tylko je rozdrażnią i zdemotywują. Nie najlepszym wyborem będą też gry wymagające skupienia i refleksu.

Dziecko gorączkujące może mieć trudności z koncentracją i dokładnością. Raczej nie jest w stanie rysować czy układać klocków. Warto włączyć mu ciekawą bajkę czy audiobooka. Pamiętaj, aby nie były one głośne, dynamiczne czy zawiłe. Dobre zabawy z chorym dzieckiem w domu to te, w które zaangażowany jest rodzic. Znudzonego i smutnego malucha warto próbować rozśmieszać. Można do tego użyć np. pacynki, kukiełek czy teatru cieni.