Odporność u dzieci – jak możesz wspomóc zdrowie Twojej pociechy?

Noworodek rodzi się tylko z odpornością wrodzoną, czyli taką, którą warunkują przeciwciała dostarczone przez łożysko z krwią matki, a później także z jej mlekiem. Stopniowo dziecko rozwija drugi rodzaj odporności – odporność nabytą, związaną z przeciwciałami wytwarzanymi bezpośrednio przez układ odpornościowy dziecka. W tworzeniu się odporności nabytej główną rolę odgrywają przebyte zakażenia oraz szczepienia. To właśnie styczność z nieznanym drobnoustrojem stymuluje organizm do wytwarzania przeciwciał skierowanych przeciwko „wrogowi”. Warto wiedzieć, że po przejściu infekcji w organizmie pozostają komórki pamięci, które pozwalają szybko odtworzyć przeciwciała, a co za tym idzie efektywnie walczyć z intruzem. Dlatego właśnie można wysnuć ogólną tezę, że im większa liczba patogenów, z jakimi dziecko miało kontakt, tym mocniejsza jego odporność nabyta. Oczywiście, nie tyczy się to wszystkich zakażeń i absolutnie nie powinno być przesłanką do celowego narażania dziecka na zachorowanie.

Jak cynk wzmacnia odporność organizmu?

Istnieje wiele sposobów na zwiększenie odporności u małych dzieci. Od lat prowadzi się badania, które udowadniają dobroczynny wpływ suplementacji preparatami cynku na odporność u dzieci i dorosłych [1, 2]. Jak zwiększyć odporność za pomocą preparatów zawierających cynk? Zaleca się, aby dzieci poniżej 3 roku życia otrzymywały 3 mg cynku dziennie, dzieci od 4 do 8 lat otrzymywały 5 mg dziennie, a dzieci po 9 roku życia powyżej 8 mg dziennie. Progi te można osiągnąć za pomocą suplementacji bądź diety bogatej w cynk. Domowym sposobem na zwiększenie ilości spożywanego cynku mogą być na przykład koktajle na odporność, w których skład wchodzą produkty bogate w cynk, np. kakao, migdały, pestki dyni i słonecznika oraz mleko, które zwiększa wchłanialność cynku z pożywienia dzięki zawartości białka zwierzęcego. Są one łatwe w przygotowaniu i bardzo smaczne, dlatego dzieci chętnie je wypijają. [6]

Zioła na odporność dla dzieci

Istnieje wiele mieszanek ziołowych stosowanych na odporność u dzieci. Najczęściej w ich skład wchodzą kwiaty rumianku, liście maliny, kwiaty lipy, lukrecja czy owoce dzikiej róży. Mimo że takie napary są często i chętnie stosowane, mało jest rzetelnych badań naukowych wykazujących ich skuteczność w zwiększaniu odporności u dzieci. Kolejnym naturalnym wyborem stosowanym w celu poprawy odporności jest czosnek. W tym przypadku istnieją badania, które potwierdzają korzystny wpływ czosnku na układ immunologiczny człowieka, poprzez zwiększenie aktywności wyspecjalizowanych komórek, które będąc obecne w krwi, niszczą zainfekowane przez wirusy lub uszkodzone komórki.

Preparaty na odporność dla dzieci z witaminą D3

Naukowcy udowodnili, że witamina D3 ma pozytywny wpływ na odporność dziecka [3]. Jest to substancja, którą organizm potrafi wytworzyć samodzielnie, jednak aby ten proces zachodził, konieczna jest ekspozycja skóry na słońce. Szczególnie wysokie zapotrzebowanie na witaminę D3 mają kobiety w okresie około menopauzalnym i dzieci. W sytuacjach gdy dziecko przebywa na słońcu w ograniczonym czasie lub restrykcyjnie używa kremów z filtrami UVB, wtedy należy suplementować witaminę D3 przez cały rok [4].Optymalny czas to 15 minut wystawienia na słońce w godzinach 10–15, przy odsłonięciu 18 proc. ciała (krótka koszulka i spodenki), bez filtrów UV oraz zachmurzenia lub smogu. Warto wspomnieć, że witamina D3 jest również obecna w produktach spożywczych, takich jak ryby i jaja. Również często stosowany tran na odporność dla dzieci jest świetnym źródłem witaminy D3 oraz witaminy A.

Preparaty na odporność z probiotykami

Jelita to miejsce zamieszkiwane przez nawet 1000 różnych rodzajów bakterii. Szczepy zasiedlające układ pokarmowy są w stanie walczyć z drobnoustrojami chorobotwórczymi dzięki wyspecjalizowanym mechanizmom. Dowiedziono, że bakterie jelitowe wytwarzają substancje antybakteryjne, hamują wzrost szkodliwych bakterii i uniemożliwiają ich przyczepianie się do ścian jelita. Probiotyki to właśnie te pożyteczne bakterie, wyselekcjonowane i przygotowane do podaży doustnej. Badania kliniczne wykazały, że stosowanie szczepu Lactobacillus rhamnosus GG znacząco zmniejsza ryzyko zachorowań na choroby górnego układu oddechowego. Aktywują lokalne makrofagi, do prezentacji przeciwciał limfocytom B, pobudzają syntezę przeciwciał wydzielniczych A, indukują syntezę cytokin, ponadto współzawodniczą z innymi mikroorganizmami o substancje odżywcze, niszczą wolne rodniki i hamują wzrost niektórych bakterii chorobotwórczych[5]. W kontekście stosowania probiotyków istotna jest również podaż odpowiednich szczepów podczas antybiotykoterapii u dzieci. Naturalne produkty pełne probiotyków to jogurty, twarogi, kefiry oraz kiszonki.

Różne sposoby dbania o odporność u dzieci

Najlepsze na odporność dla dzieci jest przestrzeganie zdrowego trybu życia, tzn. stosowanie zróżnicowanej diety bogatej w mikro- i makroelementy oraz witaminy, odpowiednia ilość snu (małe dzieci od 11 do 14 godzin na dobę, przedszkolaki od 10 do 13 godzin na dobę, dzieci w wieku szkolnym od 9 do 11 godzin na dobę), a także adekwatna do wieku i możliwości aktywność fizyczna. Co ciekawe, o odporność dziecka można zadbać również na początku jego życia – udowodniono, że karmienie piersią dziecka w 1 roku życia znacznie zmniejsza ryzyko zakażeń dróg oddechowych. [10]

W przypadku schorzeń przebiegających z zaburzeniami odporności u dzieci konieczna jest opieka lekarza. Razem ze specjalistą można rozważyć słuszność stosowania określonych leków na odporność. Najpopularniejsze i sprawdzone metody stymulacji układu immunologicznego malucha to dodatkowe szczepienia przeciwko najczęściej wstępującym patogenom, na przykład przeciwko wirusowi grypy. Odporność po szczepieniu na dany patogen pojawia się już w czasie kilku tygodni. Inne sposoby to stosowanie leków zawierających immunoglobuliny czy czynniki stymulujące tworzenie kolonii białych krwinek. O zastosowaniu danego leczenia powinien decydować lekarz. [10]