Ból ucha u dzieci jest dość powszechną przyczyną wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Najczęściej jest on związany z chorobą ucha zewnętrznego lub środkowego, ponieważ ucho wewnętrzne nie ma unerwienia czuciowego. Kluczowe jest prawidłowe rozpoznanie choroby, zwłaszcza u małych dzieci, które same nie potrafią jeszcze zlokalizować i nazwać dolegliwości.
Objawy zapalenia ucha mogą różnić się w zależności od tego, czy procesem chorobowym dotknięte jest ucho środkowe, czy ucho zewnętrzne.
Zapalenie ucha zewnętrznego objawia się bólem ucha zazwyczaj po jednej stronie. Bardzo rzadko występuje ból obustronny. Ból ucha może być zlokalizowany w środku ucha, ale może być też odczuwalny podczas dotyku małżowiny usznej oraz okolicy przedusznej i zausznej. Warto wiedzieć, że zapalenie ucha zewnętrznego zazwyczaj przebiega bez gorączki. Bardzo częstym i niegroźnym objawem, a jednak budzącym niepokój rodziców, jest wyciek z ucha.
Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) w większości przypadków występuje u dzieci do 3 roku życia, ze szczytem zachorowań między 6 a 12 miesiącem życia. Objawia się nagłym, tętniącym, kłującym bólem ucha o dużym nasileniu uniemożliwiającym sen. Najczęściej pojawia się w nocy [1]. U dzieci powyżej 2 roku życia bolące ucho jest jedynym objawem klinicznym umożliwiającym diagnozę.
Młodsze dzieci nie potrafią dokładnie zlokalizować i nazwać drażniącego objawu, dlatego u niemowląt bardzo ciężko jest rozpoznać zapalenie ucha środkowego na podstawie samych objawów klinicznych, bez badania pediatrycznego. Z uwagi na to, że niemowlęta nie mogą powiedzieć, co i gdzie je boli, dolegliwości związane z bólem ucha okazują m.in. poprzez niepokój, płacz, niechęć do ssania, utratę apetytu. Należy jednak pamiętać, że objawy te są niespecyficzne i mogą towarzyszyć również innym stanom chorobowym, takim jak zakażenie układu moczowego lub wyrzynające się zęby. Wśród rodziców często pokutuje mit, że dziecko chwyta lub pociera ucho, w którym występuje proces zapalny. Może to stanowić pewną wskazówkę, jednak nie jest wystarczającym symptomem do zdiagnozowania choroby.
W około 50% przypadków (u małych dzieci częściej), objawom towarzyszy podwyższona temperatura ciała. Zapalenie ucha środkowego bardzo rzadko wiąże się z upośledzeniem słuchu.
Nawracające ostre zapalenie ucha środkowego można rozpoznać, gdy wystąpiły trzy (lub więcej) epizody ostrego zapalenia ucha środkowego w okresie 6 miesięcy bądź cztery albo więcej w okresie 12 miesięcy [1]. Takie nawracające stany zapalne mogą być sygnałem, że w obrębie ucha trwa niedoleczona infekcja lub przyczyną może być alergia wywołująca katar. Taki stan trzeba dokładniej zdiagnozować i wdrożyć leczenie kierunkowe (np. po opieką laryngologa lub alergologa).
Zapalenie ucha zewnętrznego może być wywołane przez bakterie, wirusy lub grzyby. Zazwyczaj jest to stan zapalny ograniczony miejscowo.
Wysiękowe zapalenie ucha środkowego jest jedną z najczęstszych chorób wieku dziecięcego. Jego głównym objawem jest niedosłuch przewodzeniowy spowodowany zatkaniem przewodu słuchowego zbierającym się płynem, a w skrajnych przypadkach uszkodzeniem wewnętrznych części ucha. Przebieg zazwyczaj jest łagodny, jednak u niektórych dzieci widoczna jest zmiana zachowania – nadpobudliwość, krnąbrność, nieposłuszeństwo, „zagapianie się”, głośniejsza mowa – co świadczy o niedosłuchu.
Ostre zapalenie ucha środkowego dzielimy na ostre ropne (bakteryjne) i ostre nieropne (wirusowe) zapalenie ucha środkowego.
Zapalenie ucha zewnętrznego jest najczęściej związane z kąpielami w zanieczyszczonych, publicznych zbiornikach wodnych. U młodszych dzieci ból ucha zewnętrznego może być również spowodowany przez ciało obce, które maluchy dość często wkładają do uszu. W takim wypadku należy usunąć je pod kontrolą wzroku – konieczne jest zgłoszenie się w trybie pilnym do laryngologa, aby lekarz usunął przyczynę i ocenił, czy w środku ucha nie ma uszkodzeń.
Ostre zapalenie ucha środkowego najczęściej występuje u dzieci, które uczęszczają do żłobka albo przedszkola lub mają starsze rodzeństwo, ponieważ infekcje wirusowe są zakaźne, a dzieci łatwo się zarażają, przytulając się lub biorąc do buzi skażone przedmioty. Z kolei przy zapaleniu wirusowym może dojść do nadkażenia bakteryjnego. Na zapalenie ucha środkowego szczególnie narażeni są pacjenci poniżej 2 roku życia. Ostre zapalenie ucha środkowego jest częściej obserwowane u dzieci, które długotrwale używają smoczka. Czynnikiem prewencyjnym jest w tym przypadku karmienie piersią przez okres nie krótszy niż 3 miesiące.
W zdecydowanej większości przypadków ostre zapalenie ucha środkowego jest poprzedzone wirusowym nieżytem nosa (katarem) ‒ długo trwający katar u dziecka sprzyja wzrostowi kolonizacji bakteryjnej. Szczyt zachorowań na tę chorobę przypada na okres zimowy. Fakt, że spory odsetek przypadków ostrego zapalenia ucha środkowego ulega samowyleczeniu, dowodzi dominującej roli wirusów jako patogenu w tego typu przypadkach. Wśród patogenów bakteryjnych wywołujących ropne zapalenie ucha u dzieci dominują Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae, wywołujące około 30‒50% zachorowań, oraz Moraxella catarrhalis (kilkanaście procent przypadków) [1].
Czas trwania zapalenia ucha zewnętrznego jest różny i zależy od czynnika, który go spowodował, a także od występowania innych dolegliwości – gorączki, powiększenia i bólu węzłów chłonnych szyi itp. Z tego powodu trudno z góry założyć przewidywany czas przebiegu choroby.
Ostre zapalenie ucha środkowego u dzieci w około 2/3 przypadków przebiega łagodnie i dolegliwości (ból oraz gorączka) ustępują samoistnie w ciągu 24 godzin, a u około 80% w ciągu 2‒7 dni od dnia wystąpienia objawów. U dzieci poniżej 2 roku życia należy być bardziej czujnym, ponieważ skłonność do samoistnej poprawy w tej grupie wiekowej jest mniejsza – zwłaszcza jeśli doszło do perforacji błony bębenkowej lub nastąpiło obustronne zapalenie ucha [1]. Jeżeli pojawi się wysoka gorączka (powyżej 39℃), wymioty czy apatia dziecka pomimo wdrożonego leczenia objawowego, należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem, ponieważ wyżej wymienione objawy mogą świadczyć o konieczności rozpoczęcia antybiotykoterapii.
Powikłania po ostrym zapaleniu ucha środkowego są raczej niespotykane. Jednym z nich u dzieci i niemowląt jest zapalenie wyrostka sutkowatego, które zdarza się bardzo rzadko, nawet w populacji nieleczonej antybiotykami. Innymi rzadkimi powikłaniami są: niedowład lub porażenie nerwu twarzowego oraz zapalenie błędnika.
*Tu znajdziesz najważniejsze informacje o leku, substancji czynnej, postaci, wskazaniach, przeciwwskazaniach i podmiocie odpowiedzialnym.
IBUM FORTE PURE, 200 mg/5 ml, zawiesina doustna. Skład: 5 ml zawiesiny zawiera: Ibuprofen (Ibuprofenum) 200 mg. Postać farmaceutyczna: Zawiesina doustna. Wskazania do stosowania: Stany gorączkowe różnego pochodzenia, między innymi w przebiegu grypy, przeziębienia lub innych chorób zakaźnych, a także w przebiegu odczynu poszczepiennego. Bóle różnego pochodzenia o nasileniu słabym do umiarkowanego, takie jak: bóle głowy, gardła i mięśni (np. w przebiegu zakażeń wirusowych), bóle zębów, bóle po zabiegach stomatologicznych, bóle na skutek ząbkowania, bóle stawów i kości, na skutek urazów narządu ruchu (np. skręcenia), bóle na skutek urazów tkanek miękkich, bóle pooperacyjne, bóle uszu występujące w stanach zapalnych ucha środkowego. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na ibuprofen lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Nie stosować u osób, u których w trakcie leczenia kwasem acetylosalicylowym lub innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) występowały w przeszłości jakiekolwiek objawy alergii w postaci zapalenia błony śluzowej nosa, pokrzywki, skurczu oskrzeli lub astmy. Nie stosować u pacjentów z ciężkim odwodnieniem (spowodowanym wymiotami, biegunką lub niewystarczającym spożyciem płynów). Nie stosować u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i (lub) dwunastnicy czynną lub nawracającą w wywiadzie, perforacją lub krwawieniem, również występującym po zastosowaniu NLPZ. Nie stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby lub ciężką niewydolnością nerek. Nie stosować u pacjentów z ciężką niewydolnością serca (klasa IV wg NYHA). Nie stosować ibuprofenu jednocześnie z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, w tym inhibitorami COX-2 (zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych). Nie stosować w III trymestrze ciąży. Nie stosować u pacjentów, u których występuje naczyniowo-mózgowe lub inne czynne krwawienie. Nie stosować u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia (ibuprofen może wydłużać czas krwawienie), skazą krwotoczną. Nie stosować u pacjentów z zaburzeniami wytwarzania krwi o nieustalonym pochodzeniu, takimi jak małopłytkowość. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
*Tu znajdziesz najważniejsze informacje o leku, substancji czynnej, postaci, wskazaniach, przeciwwskazaniach i podmiocie odpowiedzialnym.
Paracetamol Hasco o smaku pomarańczowym, 120 mg/5 ml, zawiesina doustna. Paracetamol Hasco o smaku truskawkowym, 120 mg/5 ml, zawiesina doustna. Skład jakościowy i ilościowy: 5 ml zawiesiny zawiera 120 mg paracetamolu (Paracetamolum). Postać farmaceutyczna: zawiesina doustna. Wskazania do stosowania: Gorączka i bóle różnego pochodzenia (np. po zabiegach chirurgicznych, bóle związane z wyrzynaniem się zębów, bóle głowy o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu), dolegliwości towarzyszące reakcji organizmu na szczepionkę (ból, gorączka, odczyn miejscowy). U niemowląt od 0 do 3 miesiąca życia (o masie ciała do 4 kg): leczenie objawowe gorączki trwającej nie dłużej niż 3 dni oraz bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na paracetamol lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ciężka niewydolność wątroby lub wirusowe zapalenie wątroby. Ciężka niewydolność nerek. Choroba alkoholowa. Podmiot odpowiedzialny: „PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK” S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław
Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.