Niedobory witamin i mikroelementów w diecie dziecka – sprawdź jak uzupełniać brakujące składniki

Witaminy i składniki mineralne w diecie dziecka

Witaminy i składniki mineralne są niezbędnymi składnikami codziennego pożywienia. Warunkują prawidłowe funkcjonowanie wszystkich narządów organizmu oraz odpowiadają za przebieg ważnych dla zdrowia i życia procesów przemiany materii. Jest to ważne zwłaszcza u dzieci, które intensywnie rosną i rozwijają się wyjątkowo dynamicznie. Wystarczającym źródłem witamin i składników mineralnych powinna być prawidłowa i urozmaicona dieta. Profilaktyczne stosowanie suplementacji witamin nie jest potrzebne z wyjątkiem witaminy D i K. Dziecko karmione piersią otrzymuje wszystkie niezbędne witaminy i składniki mineralne w mleku mamy, ale trzeba pamiętać o suplementacji witaminą D i K. Dzieci karmione sztucznie spożywają mleko modyfikowane, które jest wzbogacone we wszystkie witaminy i składniki mineralne.

Co to znaczy prawidłowa i urozmaicona dieta? Powinna ona być dostosowana do wieku dziecka, bogata w owoce, warzywa i mięso pokarmy zawierające wszystkie niezbędne witaminy i mikroelementy. I tak:

• W produktach zbożowych, owocach i warzywach są zawarte wszystkie witaminy rozpuszczalne w wodzie, takie jak: witaminy z grupy B, witamina C, biotyna, kwas foliowy.
• W mięsie, jajach, rybach, orzechach i olejach znajdują się witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, takie jak A, D, E, i K.

Uzupełnianie witamin i składników mineralnych jest konieczne, gdy pojawiają się objawy niedoborów oraz gdy są stosowane niektóre diety wegańskie lub wegetariańskie. Decyzja o uzupełnianiu witamin i składników mineralnych należy oczywiście do lekarza [1].

Suplementacja witaminy D i K

Organizm człowieka czerpie witaminę D z diety, przez skórę i z preparatów witaminowych. Niedobór witaminy D skutkuje ujemnym bilansem wapniowym i zaburzeniami mineralizacji kości, czego konsekwencją u dzieci może być krzywica [2]. Zaleca się suplementację witaminy D u dzieci:

• od pierwszego do szóstego miesiąca życia w dawce 400 j.m.,
• od szóstego do dwunastego miesiąca życia w dawce 400-600 j.m. w zależności od zawartości witaminy D w diecie,
• powyżej pierwszego roku życia w dawce 600–1000 j.m. w zależności od masy ciała i diety [3].

Zapotrzebowanie na witaminę K jest bardzo zróżnicowane i zależne od wieku, płci i stanu fizjologicznego. U niemowląt, które karmione są mlekiem matki występuje większe ryzyko wystąpienia choroby krwotocznej niż niemowlęta karmione mlekiem modyfikowanym. Dlaczego? Ze względu na małą zawartość witaminy K w mleku mamy i niewykształconą w pełni florę bakteryjną jelit, która odpowiada za przyswajanie witaminy K w organizmie. Zgodnie z najnowszymi i aktualnymi wskazaniami medycznymi zaleca się, aby noworodek otrzymał witaminę K w ciągu pierwszych 5 godzin życia. Podanie witaminy K domięśniowo jest skuteczniejsze niż doustnie [2].

Witamina B12 u dzieci

Niedobór witaminy B12 u dzieci występuje bardzo rzadko i stanowi zaledwie kilka procent przyczyn niedokrwistości. Źródłem witaminy B12 są mleko, jaja i mięso. Wchłanianie i dostępność tej witaminy jest zależne od sposobu przygotowania posiłku. W grupie ryzyka niedoboru witaminy B12 są dzieci na diecie wegetariańskiej i wegańskiej. W przypadku niemowląt, które karmione są mlekiem matki jedynym źródłem tej witaminy jest pokarm matki. Zapasy zgromadzone podczas życia płodowego są magazynowane w wątrobie noworodków i wystarczają na 6–8 miesięcy [4].

Witamina C dla dzieci

Witamina C w sposób naturalny jest dostarczana do organizmu z pożywieniem – jej głównym źródłem są warzywa i owoce. Jeśli dziecko spożywa dużą ilość świeżych owoców i warzyw, nie powinno wykazywać objawów niedoboru witaminy C [2].

Fluor w diecie dziecka

Fluor jest mikroelementem niezbędnym do prawidłowego rozwoju zębów i kości. Znajduje się głównie w wodzie pitnej. Jego brak może powodować zaburzenia wzrostu, łamliwość kości czy problemy ze szkliwem nazębnym. Uwaga: podany w nadmiarze może być szkodliwy, więc należy go wprowadzać pod nadzorem lekarza. Zatrucie fluorem objawia się przez ograniczenie ruchliwości dziecka, nieprawidłowe uwapnienie kości i brunatne cętkowanie na zębach. Większość dzieci nie potrzebuje dodatkowego źródła fluoru w pierwszym roku życia. Gdy dziecko skończy 6 miesięcy, a stężenie fluoru w wodzie pitnej jest mniejsze niż 0,3 mg/l, skonsultuj się z lekarzem w sprawie dodatkowej suplementacji fluorem [5].

Inne witaminy oraz mikro- i makroelementy w diecie dziecka

Powszechne przekonanie o życiodajnej roli witamin i składników mineralnych sprawia, że coraz częściej rodzice sięgają po preparaty wielowitaminowe, aby zagwarantować swojemu dziecku wszystko, co najlepsze. Nie zapominajmy, że niedobór i nadmiar zwyczajnie szkodzi. Przede wszystkim należy zadbać o dobrze zbilansowany, wartościowy, ale i smaczny jadłospis dziecka ‒ nie musimy się wtedy martwić o niedobór witamin i składników mineralnych [5].