Ból ucha u dzieci to dosyć częsta dolegliwość z bardzo nagłymi i dokuczliwymi objawami. Chcąc pomóc dziecku najlepiej i najszybciej jak się da, rodzice stosują różne metody leczenia bólu ucha. W oczekiwaniu na wizytę u lekarza niektórzy wybierają naturalne domowe metody leczenia lub leki bez recepty. Leki, które pomogą najszybciej, na pewno znajdują się w każdym domu.
Ból ucha jest niewątpliwie jednym z najbardziej dokuczliwych objawów zapalenia ucha. U dzieci starszych, które potrafią wskazać bolesne miejsce, nie ma większych wątpliwości, gdzie toczy się proces zapalny. W przypadku młodszych dzieci skarbnicą wiedzy są rodzice, którzy są w stanie zauważyć i zinterpretować najmniejszą zmianę zachowania u swojego malucha. Jeżeli dziecko nagle zaczyna płakać, jest marudne, nie ma apetytu, ma podwyższoną temperaturę ciała przy braku innych objawów (kaszlu, wysypki, biegunki), możemy podejrzewać zapalenie ucha. Na szczęście w większości przypadków można od razu rozpocząć objawowe leczenie bólu ucha w domu. Co podać na ból ucha w pierwszej fazie choroby? Odpowiednie środki z dużym prawdopodobieństwem znajdziemy w domowej apteczce.
Leczenie zapalenia ucha środkowego u dzieci zaczyna się od stosowania leków przeciwzapalnych oraz przeciwbólowych (ibuprofen, paracetamol). W przypadku ostrego zapalenia ucha środkowego krople na ból ucha nie mają potwierdzonej skuteczności i nie są zalecane. Leczenie przeciwzapalne lekami bez recepty powinno trwać nie dłużej niż 48‒72 h. Po tym czasie, gdy dolegliwości nie ustąpią bądź objawy się nasilą (np. dziecko będzie zgłaszać ból, gorączka będzie szybko rosła do wartości powyżej 39℃, pojawią się wymioty, dziecko odmówi przyjmowania płynów), należy natychmiast zgłosić się do pediatry, aby to lekarz po dokładnym badaniu dobrał odpowiednie leczenie. Większość zapaleń ucha nie wymaga podawania antybiotyku, jednak są pewne sytuacje, kiedy jest on nieunikniony. Antybiotykiem, który powinien być zalecany przez lekarza jako pierwszy, jest amoksycylina. Dopiero w przypadku braku poprawy lub występowania przeciwwskazań do jego stosowania lekarz decyduje o przepisaniu innego antybiotyku (jednak krople na ból ucha z antybiotykiem nie powinny być podawane przy zapaleniu ucha środkowego). Długość leczenia antybiotykami według rekomendacji w Polsce trwa 10 dni [1].
Natychmiastowe zastosowanie antybiotyku w ostrym zapaleniu ucha środkowego jest zalecane:
U dzieci poniżej 2 roku życia z jednostronnym zapaleniem ucha kiedy objawy nie są nasilone (tj. nie występuje bardzo wysoka gorączka i nie ma braku pogorszenia słuchu) lekarz powinien wspólnie z rodzicami zdecydować czy wprowadzić do leczenia antybiotyk.
W takim wypadku leczenie należy rozpocząć od zastosowania leku o działaniu przeciwzapalnym oraz przeciwbólowym przez 48‒72 godzin. Dopiero w przypadku braku poprawy po tym okresie należy rozpocząć antybiotykoterapię [1].
Wielu rodziców i opiekunów pyta: co podać na ból ucha u dzieci? Otóż pierwszym lekiem, po który sięgamy przy zapaleniu ucha, powinien być ibuprofen [2] – zadziała przeciwbólowo, przeciwgorączkowo oraz, co jest bardzo ważne, przeciwzapalnie. Ten lek na ból ucha powinien być podawany w pełnych dawkach, tj. 10 mg/kg masy ciała 3 razy na dobę (mniej więcej co 8 h). Lek jest dostępny w wielu postaciach – czopkach, zawiesinie i tabletkach, dzięki czemu możemy dostosować postać leku do wieku dziecka. Niemowlętom łatwiej będzie zaaplikować czopek, starsze dzieci chętniej wypiją słodką zawiesinę. Zawsze jednak trzeba dokładnie przeczytać ulotkę lub zapytać lekarza albo farmaceutę o rekomendowaną postać leku, by dobrać odpowiednią dawkę do wagi i wieku dziecka. Podczas leczenia zapalenia ucha u dzieci lek podajemy pomimo braku podwyższonej temperatury ciała, ponieważ wpłynie na poprawę komfortu dziecka (zmniejszenie dolegliwości bólowych) oraz ograniczenia procesu zapalnego.
Gdy występują przeciwwskazania do stosowania ibuprofenu, możemy podać paracetamol, który nie zwalczy procesu zapalnego, ale zadziała przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo. Dawka bezpieczna oraz mająca szansę zadziałać to 15 mg/kg masy ciała powtarzana maksymalnie 4 razy na dobę (co około 6 godzin) [3]. W przypadku silnych dolegliwości bólowych i/lub wysokiej gorączki nawracającej częściej niż co 6–8 godzin można podawać naprzemiennie ibuprofen oraz paracetamol w pełnych dawkach. Jeśli chodzi o inne popularne specyfiki i leki, takie jak amol jak lub krople na ból ucha bez recepty, to nie mają one udowodnionego działania i nie powinny być stosowane przez rodziców.
[1] Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu oddechowego, red. W. Hryniewicz, P. Albrecht, A. Radzikowski, Warszawa 2016, str. 65–79.
[2] P. Buda, R. Grenda, Gorączka, Tabela 8. Dawkowanie paracetamolu, ibuprofenu i metamizolu u dzieci, Poradnik Dyżuranta 2021, str. 27
[3] Paracemol [online] https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=631
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław
Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.