Prawidłowy pomiar temperatury ciała u noworodków, niemowląt i dzieci

pomiar temperatury

Gorączka u dziecka jest powszechnym objawem. Podwyższona temperatura ciała może być wywołana przez różne czynniki, takie jak proces zapalny, reakcja na szczepienie, ale też ząbkowanie u niemowląt czy przegrzanie dziecka. Od jakiej temperatury ciała należy zastosować leki przeciwgorączkowe? Jaki termometr wybrać do pomiaru?

Miejsce pomiaru temperatury

W zależności od wieku dziecka pomiaru temperatury ciała dokonujemy w różnych miejscach:

  • u noworodków, niemowląt i dzieci do ukończenia drugiego roku życia pomiaru temperatury ciała dokonujemy w odbytnicy, w okolicy tętnicy skroniowej lub pod pachą,
  • u dzieci pomiędzy 3 a 5 rokiem życia temperaturę mierzymy w uchu, jamie ustnej, pod pachą, w okolicy tętnicy skroniowej lub w odbytnicy,
  • u dzieci powyżej 5 roku życia zalecany jest pomiar w jamie ustnej, uchu, pod pachą, w okolicy tętnicy skroniowej oraz ‒ celem weryfikacji ‒ w odbytnicy [1].

Prawidłowa temperatura ciała w zależności od miejsca pomiaru u dzieci

Z uwagi na zmienność dobową temperatury ciała nie można podać jednej dokładnej wartości. Prawidłowa temperatura ciała u dziecka mieści się w następujących granicach:

  • mierzona w odbycie: 36,6–38,0℃;
  • mierzona w uchu błonie bębenkowej: 35,6–37,7℃;
  • mierzona w dole pachowym: 35,6–37,2℃;
  • mierzona na czole, w okolicy tętnicy skroniowej: 35,6–37,9℃ [2].

W jaki sposób mierzyć temperaturę ciała u dzieci?

W okolicy tętnicy skroniowej i na czole temperaturę ciała mierzymy termometrem bezdotykowym, w zależności od modelu termometru: albo bezpośrednio w rzucie skroni, albo ruchem przesuwnym od środka czoła do okolicy skroniowej.

W ustach i dole pachowym temperaturę ciała mierzymy za pomocą termometru dotykowego (cieczowego lub elektronicznego). W ustach umieszczamy termometr pod językiem, a pod pachą umieszczamy w dole pachowym i przyciskamy ręką do tułowia. W zależności od rodzaju termometru wynik odczytujemy w ciągu kilkunastu sekund (termometr elektroniczny) lub w ciągu 4–10 minut (cieczowy).

W odbytnicy pomiaru dokonuje się za pomocą termometru dotykowego elektronicznego lub cieczowego. Końcówkę termometru należy pokryć maścią lub wazeliną, aby nie uszkodzić śluzówki odbytu. W zależności od rodzaju termometru wynik odczytujemy w ciągu kilkunastu sekund (termometr elektroniczny) lub w ciągu 4–10 minut (cieczowy) [3].

Rodzaje termometrów

Do niedawna bardzo popularny termometrem był termometr rtęciowy, który został wycofany ze względu na zawartość szkodliwej rtęci [1]. Był to termometr używany do pomiaru w jamie ustnej, dole pachowym oraz odbycie [2].

Aktualnie popularne są elektroniczne termometry dotykowe oraz termometry bezdotykowe.

Elektronicznym termometrem dotykowym zmierzymy temperaturę ciała w jamie ustnej, dole pachowym oraz odbytnicy. Zakres temperatur pomiaru wynosi 25–45℃. Czas pomiaru wynosi około 10–15 sekund. Wadą tego typu termometru jest podatność na pole elektromagnetyczne [2].

Najpopularniejsze są obecnie termometry bezdotykowe dla dzieci. Mogą one być wykorzystywane do wykonania pomiaru temperatury każdej części ciała. Najczęściej używane są do pomiaru temperatury w okolicy tętnicy skroniowej na czole. Niektóre z termometrów bezdotykowych mają również końcówki do pomiaru ciepłoty ciała w uchu. Zakres temperatur pomiaru wynosi 32–42,5℃ (przy pomiarze dokonywanym w okolicy skroniowej) oraz 0–100℃ (przy pomiarze dokonywanym w uchu). Główną zaletą elektronicznych termometrów bezdotykowych jest szybkość pomiaru, który wynosi ok. 1–4 sekundy. Wadą tego typu termometrów są błędy pomiarowe spowodowane czynnikami zewnętrznymi oraz specyfiką przewodu słuchowego [2].

Jaki termometr wybrać?

Nie ma większego znaczenia, jaki rodzaj termometru dla dzieci wybiorą rodzice. Należy pamiętać, że podczas mierzenia temperatury ciała w jamie ustnej wynik może być zafałszowany poprzez wcześniej spożyte pokarmy i płyny. U niemowląt i małych dzieci pomiar temperatury pod pachą może być trudny ze względu na brak współpracy dziecka. Dlatego najlepiej jest dostosować rodzaj termometru indywidualnie do dziecka.

Bardzo ważny jest sam pomiar temperatury ciała. Temperaturę u dziecka zawsze mierzymy w tym samym miejscu oraz tym samym termometrem, aby zminimalizować ryzyko błędu pomiaru [2].

  1. E. Kuchar, W. Feleszko, J. Grygalewicz, K. Nowicka, Gorączka u dzieci, [online] https://www.mp.pl/medycynarodzinna/ekspert/pytania-do-eksperta/180181,goraczka-u-dzieci(dostęp30.01.2018 ).
  2. E. Kuchar, Jakim termometrem mierzyć temperaturę u dziecka?, [online] https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.1.5.20 (dostęp: 28.02.2022).
  3. A. Chabiński, Rodzaje termometrów lekarskich i ich cechy, [online] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/aktualnosci/196796,rodzaje-termometrow-lekarskich-i-ich-cechy (dostęp: 28.02.2022).

Paula Kośla, lekarz

Absolwentka I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, obecnie rezydentka w trakcie specjalizacji z pediatrii. Pracuje na Oddziale Obserwacyjno-Izolacyjnym Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Warszawie, a także w placówkach POZ. Stale poszerza swoją wiedzę, uczestnicząc w licznych konferencjach. Jest autorką i współautorką publikacji z zakresu pediatrii. W swojej praktyce koncentruje się wyłącznie na metodach leczenia o naukowo potwierdzonej skuteczności. Prywatnie jest mamą 5-letniej Oli i 2-letniego Mikołaja.
Paracetamol Hasco, zawiesina doustna jest lekiem przeciwgorączkowym i przeciwbólowym przeznaczonym do stosowania u niemowląt i dzieci. Stosowany w zalecanych dawkach jest dobrze tolerowany. Wskazaniami do stosowania leku są:
  • gorączka i bóle różnego pochodzenia (np. po zabiegach chirurgicznych, bóle związane z wyrzynaniem się zębów, bóle głowy o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu),
  • dolegliwości towarzyszące reakcji organizmu na szczepionkę (ból, gorączka, odczyn miejscowy),
  • objawy gorączki trwającej nie dłużej niż 3 dni niemowląt od 0 do 3 miesiąca życia oraz bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego.
Od pierwszych dni życia. 5 ml zawiesiny zawiera 120 mg paracetamolu.
Informacja o leku*

*Tu znajdziesz najważniejsze informacje o leku, substancji czynnej, postaci, wskazaniach, przeciwwskazaniach i podmiocie odpowiedzialnym.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław

Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl

Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.