Dlaczego warto zadbać o odpowiedni poziom witaminy D3 i K2?

Rola i właściwości witamin D i K

Witamina D odgrywa bardzo ważną rolę w procesie wchłaniania wapnia i fosforanów w przewodzie pokarmowym, a jej niedobory prowadzą do krzywicy, osteoporozy i osteomalacji. Niedobór witaminy D wpływa niekorzystnie na budowę i metabolizm tkanki kostnej. Skutki niedoboru zależą od stopnia nasilenia oraz czasu jego trwania. Niedobory prowadzą do zaburzeń homeostazy wapniowo-fosforanowej. Najpoważniejszym zagrożeniem związanym z niedoborem tej witaminy jest ryzyko patologicznych złamań szkieletu. Suplementacja witaminy D przyczynia się do poprawy koordynacji ruchowej, prawidłowej sprawności kończyn dolnych oraz do zwiększenia siły mięśni szkieletowych. Natomiast mechanizm działania witaminy K na układ kostny jest związany ze zwiększeniem mineralizacji kośćca i ze zmniejszeniem resorpcji tkanki kostnej. Witamina K jest znana głównie z działania aktywizującego czynnik krzepnięcia w wątrobie, ale również wpływa na procesy przebudowy tkanki kostnej. Niewystarczająca ilość witaminy K w diecie powoduje upośledzenie mineralizacji tkanki kostnej i prowadzi do osteoporozy. Zarówno witamina K, jak i D wywierają bardzo duży wpływ na gospodarkę wapniowo-fosforanową oraz metabolizm tkanki kostnej [1]. Witamina K może też służyć jako składnik odżywczy współdziałający z wapniem i witaminą D, dzięki czemu chroni przed ryzykiem zwapnienia naczyń oraz umożliwia lepsze leczenie osteoporozy. Dlatego też witamina K i D to „duet idealny” [2].

Źródła witaminy D i K

Witamina D3 pochodzi z dwóch źródeł:

• produkty żywnościowe: jaja, tłuste ryby (łosoś, śledź, tuńczyk), wątroba zwierzęca, żywność wzbogacana w witaminę (mleko, jogurty, soki owocowe, sery),
• synteza skórna zachodząca pod wpływem światła słonecznego UVB [1].

Witamina K1 występuje w:

• zielonych warzywach: brukselka, sałata, brokuł, kapusta włoska, szpinak, szparagi zielone, natka pietruszki, rukola,
• olejach roślinnych: olej rzepakowy, olej sojowy, oliwa z oliwek,
• owocach: kiwi, awokado, winogrono, kaki, brzoskwinie, banany, jabłka.

Witamina K2 występuje głównie w produktach zwierzęcych:

• twarde sery, np. gouda,
• miękkie sery, np. pleśniowe,
• produkty mleczne: kefir, maślanka, jogurty naturalne, mleko,
• masło,
• niektóre podroby (nerki),
• mięso,
• jaja [3].

Witamina K ‒ niedobór i nadmiar

Skutki niedoboru witaminy K to:

• spadek gęstości mineralnej kości,
• osteoporoza,
• łamliwość kości,
• siniaki,
• krwotoki,
• zaburzenia krzepliwości,
• choroby układu sercowo-naczyniowego.

Niedobór witaminy K u osób zdrowych i stosujących urozmaiconą dietę występuje bardzo rzadko. Odpowiedni poziom witaminy K jest bardzo ważny dla kobiet w okresie laktacji i ciąży, ponieważ niedobór tej witaminy u matki zwiększa ryzyko wystąpienia u dziecka krwotoków i anomalii kostnych.

Skutki nadmiaru witaminy K

Nie wykazano szczególnie toksycznych właściwości przyjmowania większych dawek witaminy K. Natomiast toksyczną formą jest syntetyczna witamina K3, której nie stosuje się w żadnych suplementach diety [4].

Witamina K dla noworodka

Zgodnie z najnowszymi i aktualnymi zaleceniami każdy noworodek w ciągu pierwszych 5 godzin życia powinien otrzymać witaminę K. Noworodkom urodzonym o czasie podaje się domięśniowo 1 mg tej witaminy, a dzieciom, którym nie można jej podać domięśniowo, witaminę podaje się doustnie w dawce 2 mg. Taka jednorazowa dawka witaminy K chroni przed późną postacią VKDB (ang. Vitamin K Deficiency Bleeding) [5].