Czy nadwaga u niemowląt jest możliwa? Jak powinno wyglądać przybieranie na wadze niemowląt?

Nadwaga i otyłość u dzieci – czym są spowodowane?

Specjaliści zwracają uwagę na kilka czynników ryzyka wpływających na nadmierną masę ciała u najmłodszych. Część przyczyn nadwagi u dzieci może wystąpić już w okresie życia płodowego. Zwraca się tutaj uwagę na nadwagę lub otyłość matki oraz bardzo duży przyrost masy ciała kobiety w okresie ciąży. Nierzadko wysoka waga niemowląt jest tłumaczona genami. Jednak nadmierna masa ciała z powodów genetycznych jest bardzo rzadka. Niewątpliwą rolę w jej powstaniu odgrywają błędy żywieniowe. Dlatego ważne jest tzw. programowanie żywieniowe dziecka – pomoc w kształtowaniu programu metabolicznego dziecka przez zdrowe odżywianie i ruch [1].

Najczęstsze błędy żywieniowe, które prowadzą do nadwagi u niemowląt, to:

• dopajanie wodą z glukozą, nektarami i sokami z cukrem, kolorowymi napojami – pamiętaj, że najlepszym i najzdrowszym sposobem zaspokajania pragnienia dziecka jest woda. Soki można traktować jako dodatkowy posiłek, gdyż nawet te naturalne zawierają zwykle dużo cukru i kalorii,
• zbyt częste podawanie pokarmu – mleka matki lub mleka modyfikowanego,
• nieprawidłowe przyrządzanie mieszanki – zbyt duża ilość proszku to zwiększona kaloryczność pokarmu,
• zbyt szybkie karmienie dziecka,
• nakłanianie dziecka do jedzenia, karmienie „przy okazji” lub ukradkiem,
• zabawianie przy jedzeniu,
• przedwczesne rozszerzanie diety, podawanie słodyczy,
• za mała ilość ruchu [2].

Jak sprawdzać przyrost wagi u niemowląt?

Przyrost wagi u niemowląt powinien być regularnie kontrolowany. Nie ma potrzeby ważyć dziecka codziennie – najczęściej robi się to raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie. Najlepiej uzgodnić częstotliwości pomiaru masy ciała dziecka z położną lub pediatrą. Dziecko powinno być ważone zawsze na tej samej wadze, która powinna stać na stabilnym twardym podłożu. Dziecko waży się nago. Po rozebraniu kładzie się je na wadze wyłożonej pieluszką tetrową, którą trzeba wytarować. Zaleca się ważyć dziecko mniej więcej o tej samej porze i prowadzić dziennik ważenia [3]. W ten sposób łatwo sprawdzić, ile niemowlę przybiera na wadze.

Po zważeniu i zmierzeniu dziecka powinno się nanieść uzyskane wartości na tabelę wzrostu i wagi niemowląt. Fachowo określa się ją mianem siatki centylowej. Siatki centylowe (m.in. masy w stosunku do wieku, wzrostu w stosunku do wieku i masy w stosunku do wzrostu) umożliwiają graficzne przedstawienie pozycji danego parametru i porównanie go z normą. Siatki centylowe wagi niemowląt znajdują się w każdej książeczce zdrowia dziecka. Najlepiej, jeśli masa ciała dziecka mieści się w zakresie 25–75 centyla. Według szerokiej normy dopuszczalne będą także wyniki 10–90 centyla. O nadmiernej masie ciała stanowią wyniki powyżej 90 centyla [2].

Ile powinien przybierać na wadze niemowlak?

Średnio w ciągu 2–3 dni od przyjścia na świat dziecko traci na masie ciała nawet do 10%. Pamiętaj, że jest to zupełnie naturalne. Większy spadek wagi urodzeniowej wymaga obserwacji i ewentualnej korekty techniki karmienia. Nie stanowi on jednak automatycznie powodu do dokarmiania. Dziecko powinno wrócić do wagi urodzeniowej po 10–14 dniach. Kiedy niemowlę powinno podwoić wagę urodzeniową? Następuje to w 5–6 miesiącu życia. Potraja ją w 12 miesiącu [4].

Zastanawiasz się, jak niemowlę przybiera na wadze? W przeciągu pierwszych 3 miesięcy życia powinna ona średnio rosnąć o 26–31 g/dobę. Od 3 do 6 miesiąca życia normy przybierania na wadze niemowląt wynoszą 17–18 g/dobę. W trzecim kwartale dziecko powinno przybierać na masie ciała średnio 12–13 g/dobę, a w 9–12 miesiącu – 9 g/dobę [4].

Prawidłowe przyrosty wagi u niemowląt mogą się też przedstawiać następująco:

• 182–217 g/tydzień w pierwszym kwartale,
• 119–126 g/tydzień w drugim kwartale,
• 84–91 g/tydzień w trzecim kwartale,
• 63 g/tydzień w czwartym kwartale [3].

Pamiętaj, że są to wartości uśrednione i opracowane na podstawie badań przeprowadzonych przez specjalistów Światowej Organizacji Zdrowia wśród dzieci karmionych wyłącznie piersią. To właśnie tempo przybierania na wadze niemowląt żywionych w ten sposób zostało uznane za wzorcowe i stało się punktem odniesienia dla wszystkich dzieci na świecie. Do badania włączono zdrowe dzieci, które miały optymalne warunki do rozwoju i odżywiania, karmione wyłącznie piersią przez 4–6 miesięcy, a później mające rozszerzaną dietę, przy jednoczesnej kontynuacji karmienia piersią [5].