Co zrobić, gdy dziecko nie chce spać? 7 sposobów na usypianie

Ile powinno spać dziecko?

Amerykańska Akademia Medycyny Snu rekomenduje następujące ilości snu dla dzieci:

• wiek 4‒12 miesięcy: 12‒16 godzin na dobę (w tym drzemki),
• wiek 1‒2 lata: 11‒14 godzin na dobę (w tym drzemki),
• wiek 3‒5 lat: 10‒13 godzin na dobę (w tym drzemki),
• wiek 6‒12 lat: 9‒12 godzin na dobę,
• wiek 13‒18 lat: 8‒10 godzin na dobę [1,2].

Jeżeli Twoje dziecko śpi znacznie więcej lub mniej, niż zalecają normy, w pierwszej kolejności skieruj się do lekarza pediatry po radę, żeby upewnić się, że nic mu nie dolega.

Dlaczego dziecko nie chce spać?

Jeżeli mimo Twoich prób usypiania dziecko nie chce zasnąć, mogą za tym stać rozmaite przyczyny. W dużym uproszczeniu, dziecko może nie zasypiać, ponieważ nie jest śpiące, nie są spełnione jego potrzeby, coś mu dolega albo ma trudność z regulacją emocji. Jeżeli rozpoznasz przyczynę, będzie Ci łatwiej zająć się dzieckiem w taki sposób, żeby zasnęło.

Co robić kiedy dziecko nie chce spać? 7 sposobów na najczęstsze problemy z zasypianiem u dziecka

Dziecko nie jest śpiące

Gdy próbujesz dopasować dziecko do określonego rytmu dnia, a nie rytm dnia do dziecka, może się okazać, że nie zaśnie ono o godzinie, którą uznajesz za odpowiednią. Ludzie rodzą się z określonymi chronotypami [3], co oznacza, że w sposób wrodzony chodzą spać wcześniej albo później. Jeżeli każdego dnia usypianie się przedłuża, sprawdź, co by się stało, gdybyście zaczęli chodzić spać trochę później.

Mokra pieluszka, głodne dziecko, czyli niezaspokojone potrzeby

Jeżeli Twoje dziecko nie chce spać, a powinno być zmęczone, w pierwszej kolejności upewnij się, czy zadbałaś o jego potrzeby. Głodne dziecko nie zaśnie, podobnie będzie jeśli ma mokrą pieluszkę lub jest ubrane w niewygodne, nieodpowiednie do temperatury ubrania.

W pokoju jest za ciepło, zbyt głośno, duszno – higiena snu

Upewnij się, że zadbałaś o odpowiednią higienę snu dla dziecka:

• wywietrz pomieszczenie, w którym śpi;
• sprawdź, czy temperatura jest odpowiednia ‒ dziecku jest trudno zasnąć, jeśli w pomieszczeniu jest zbyt gorąco;
• upewnij się, że dziecku nie przeszkadza toczące się w innych pomieszczeniach życie ‒ może jest dla niego za głośno albo jest zainteresowane tym, co dzieje się poza sypialnią;
• zadbaj o to, żeby w pokoju było tak ciemno, jak to możliwe ‒ ciemność sprzyja wytwarzaniu hormonu snu (melatoniny) i pomaga normalizować rytm snu i czuwania [4]. Niemowlęta raczej nie boją się ciemności, ale starsze dzieci mogą, więc warto mieć na podorędziu lampkę, która dostarcza małą ilość ciepłego rozproszonego światła;
• upewnij się, że dziecko ma wygodne ubrania, łóżko i pościel ‒ dzieciom na ogół najlepiej śpi się w oddychających materiałach z naturalnych tkanin i na dość twardych materacach, w które się nie zapadają.

Dziecko nie chce samo spać w łóżeczku

Wielu rodziców zgłasza, że ich dziecko zasypia spokojnie, kiedy jest przy nich, ale budzi się przy odkładaniu do łóżeczka. Stoją za tym podstawowe potrzeby dziecka ‒ bliskości i bezpieczeństwa. Naturalną reakcją każdego małego ssaka jest chęć bycia blisko rodzica. Dostęp do matki to podstawa poczucia bezpieczeństwa.

Dla wielu rodziców najprostszym rozwiązaniem tego problemu jest wspólne spanie z dzieckiem. Badania potwierdzają, że dzieci śpiące z rodzicami śpią głębiej, spokojniej i rzadziej się budzą w nocy, wspiera to też ich regulację emocji [5]. Jeżeli nie chcesz się decydować na to rozwiązanie, staraj się jak najszybciej reagować na płacz dziecka, gdy się przebudzi, tak aby mogło się nauczyć, że nawet jeżeli jest w swoim łóżeczku, to rodzic szybko się nim zaopiekuje.

Kolka, ból brzuszka, refluks i inne dolegliwości somatyczne

Jeżeli dziecko jest śpiące, ale nie chce spać, przyczyną trudności w zasypianiu mogą być dolegliwości somatyczne – to nie tylko osławiona kolka niemowlęca, ale również wzmożony refluks niemowlęcy, aktualnie przechodzone infekcje czy inne problemy zdrowotne. Jeżeli Twoje dziecko jest niespokojne, dużo płacze lub pręży się, zawsze warto skontaktować się z lekarzem pediatrą. Możesz też sięgnąć po sprawdzone sposoby na kolkę , jak choćby masaże brzuszka lub pleców, albo poprosić o wsparcie doradcy laktacyjnego, żeby skorygować technikę karmienia i upewnić się, że dziecko prawidłowo ssie pierś.

Problemy fizjoterapeutyczne

Problemy z zasypianiem u dziecka mogą być też spowodowane trudnościami w prawidłowym rozwoju motorycznym – tak dzieje się na przykład w przypadku wzmożonego napięcia mięśniowego [6]. Jeżeli podejrzewasz je u swojego dziecka, udaj się do fizjoterapeuty.

Napięcie i zdenerwowanie rodzica

Dzieci wyczuwają napięcie rodzica, który bardzo chciałby już je uśpić. W takiej sytuacji możesz wykonać dwa proste ćwiczenia:

• Usypiając dziecko, dołóż sobie w głowie jeszcze 20 minut do standardowego czasu, w którym zasypia, zamiast skupiać się na tym, kiedy Twoim zdaniem powinno zasnąć. Pamiętaj, że przeciętny czas zasypiania u ludzi to nawet godzina.
• Usypiając dziecko, zwróć uwagę na siebie i swoje ciało, postaraj się głęboko oddychać i rozluźnić mięśnie. Możesz też w tym czasie stosować praktykę wdzięczności, modlić się itp. To wszystko pomoże ci się rozluźnić, a Twojemu dziecku zasnąć.

Jeżeli jednak czujesz, że temat zasypiania Twojego dziecka budzi w tobie zbyt dużo napięcia, a z tygodnia na tydzień robi się trudniej, warto sięgnąć po pomoc psychologa konsultującego rodziców.