Co najlepiej stosować na siniaki, a co na stłuczenia u dziecka, aby zmniejszyć ból i usprawnić gojenie?

Jak powstaje siniak?

Stłuczenie to uszkodzenie tkanek miękkich ‒ podskórnej i mięśniowej ‒ spowodowane upadkiem lub uderzeniem. Nie zostaje wtedy przecięta skóra, lecz dochodzi do uszkodzenia drobnych naczyń krwionośnych i powstaje krwiak, czyli inaczej siniak. Przez kolejne dni siniak będzie zmieniał swój kolor, co jest związane z procesem rozkładu hemoglobiny.[1]

Co działa na siniaki? Pierwsza pomoc przy stłuczeniach

W pierwszej kolejności, kiedy dojdzie do stłuczenia, należy schłodzić uszkodzone miejsce przez 10 minut. Pomogą w tym kompresy żelowe, które zawsze warto profilaktycznie trzymać w zamrażalniku. Kompres żelowy po wyciągnięciu z zamrażalnika należy zawinąć w ręcznik lub czystą bawełnianą ściereczkę i przyłożyć do uderzonego miejsca.

Zimny okład może redukować ból i obrzęk ale także zmniejszać ilość wynaczynionej krwi, z, dzięki czemu przykładając kompres od razu po urazie, można ograniczyć wielkość siniaka do minimum. Zimno obkurcza naczynia krwionośne, dlatego szybka reakcja pozwala zmniejszyć rozlanie krwiaka.

Jeśli nie mamy opatrunku żelowego, można wykorzystać kostki lodu lub zwykłą mrożonkę, pamiętając, aby nie przykładać ich bezpośrednio do skóry, gdyż mogłoby dojść do odmrożenia.

Po zastosowaniu zimnych okładów do wyboru jest kilka preparatów, których można używać na stłuczenia i siniaki. Oczywiście zawsze należy zapoznać się z ulotką, ponieważ nie każdy będzie wskazany do stosowania u dzieci w każdym wieku. Część tego typu środków nie zawiera jasnej informacji, od jakiego wieku można zacząć ich stosowanie. Najlepiej w takiej sytuacji przed podaniem skonsultować się z lekarzem, farmaceutą lub pielęgniarką, ponieważ pewne substancje (np. alkohol w dużym stężeniu) mogą być zbyt silne dla dzieci, szczególnie tych poniżej 3 roku życia. Preparatów z alkoholem nie powinno się stosować u małych dzieci, a w przypadku pozostałych warto przed użyciem nałożyć tylko niewielką ilość preparatu miejscowo, by wykluczyć reakcję uczuleniową.

Jeśli chodzi o preparaty działające miejscowo, wszystko zależy od wieku dziecka, ale u najmłodszych należy zachować szczególną ostrożność przy ich ewentualnym stosowaniu.

• Maść arnikowa – jeden z bardziej popularnych środków na siniaki i stłuczenia. Dzięki substancjom czynnym zawartym w wyciągu z arniki górskiej maść działa uszczelniająco na naczynia krwionośne oraz wspomaga krążenie, co przyspiesza czas gojenia się siniaka[1][2]. Produkty zawierające arnikę nie są wskazane u dzieci poniżej 12 roku życia. Stosując maść arnikową u dzieci, należy pamiętać, że może ona wykazywać reakcje uczuleniowe oraz fotouczulające, dlatego należy obserwować miejsce zastosowania maści oraz chronić je przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych [1].
• Maść nagietkowa – jest stosowana m.in. w stłuczeniach. Substancje zawarte w wyciągu z nagietka mają działanie antyoksydacyjne i pobudzają syntezę kolagenu, który ma działanie przeciwzapalne i ściągające. Tak samo jak w przypadku maści arnikowej należy uważać na działanie uczulające oraz chronić posmarowaną skórę przed słońcem [1]
• Maść z kasztanowca ‒ dzięki zawartości escyny ma działanie przeciwzapalne, przeciwwysiękowe, uszczelnia włosowate naczynia krwionośne, hipoglikemizujące, silne działanie hemolityczne, dzięki czemu usprawnia wchłanianie się krwiaka. Substancje czynne z kasztanowca uszczelniają naczynia krwionośne [3].
• Leki przeciwbólowe ‒ aby złagodzić silne dolegliwości bólowe związane z obecnością siniaków można podać leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) typu:

> paracetamol ‒ można go stosować już od pierwszych dni życia (np. Paracetamol Hasco),
> ibuprofen (w zależności od formy podawany od 3. miesiąca życia lub od 6 kg masy ciała). Ibuprofen dostępny jest w licznych produktach leczniczych (np. Ibum).

U starszych dzieci można stosować żele przeciwbólowe działające miejscowo ‒ należy sprawdzić w ulotce, od jakiego wieku można bezpiecznie zastosować dany lek. U młodszych dzieci można podać doustne leki przeciwbólowe, kiedy zauważamy, że ból jest dokuczliwy.

• Ciepły kompres ‒ w następnej dobie po uderzeniu, kiedy wytworzył się już siniak, można przykładać w to miejsce ciepłe okłady, co poprawi krążenie w miejscu urazu i przyspieszy proces wchłaniania się krwiaka.

Siniak ‒ kiedy iść do lekarza?

Siniaki najczęściej łatwo się goją i oprócz kilkudniowego bólu przy dotyku nie wymagają konsultacji z lekarzem. Jednak niekiedy wizyta u lekarza może okazać się konieczna. Należy zgłosić się do lekarza, gdy:

• po uderzeniu w głowę oprócz siniaka występują objawy wstrząśnienia mózgu, takie jak senność, wymioty, zawroty głowy, splątanie, krótka utrata przytomności;
• siniak jest bardzo bolesny, a obrzęk narasta ‒ może to świadczyć o poważniejszym uszkodzeniu ciała, np. zwichnięciu lub złamaniu;
• siniaki pojawiają się samoistnie na skórze dziecka lub przy lekkim uderzeniu ‒ może to być objawem choroby krwi.