Ciemieniucha u niemowląt – objawy i sposoby jej łagodzeni

Co to jest ciemieniucha?

U noworodków i niemowląt nierzadkim problemem jest łojotokowe zapalenie skóry. Zmiany lokalizują się w obrębie fałdów skórnych, okolicy pieluszkowej oraz skóry owłosionej głowy. W przypadku tego ostatniego umiejscowienia zmian skórnych powszechnie stosowane jest określenie ciemieniucha, a zwyczajowo nazywa się ją też czepcem kołyskowym. Przypadłość ta charakteryzuje się obecnością wykwitów rumieniowo-wysiękowych i złuszczających, z nawarstwionymi strupami łojotokowymi (tłustymi, żółtawej barwy). Grube żółte łuski mogą być pojedyncze lub pokrywać całą powierzchnię skóry głowy. Włosy niemowlęcia są zbite i silnie splątane przez żółte strupy. Przyczyną ciemieniuchy u niemowlaka jest wzmożone wytwarzanie łoju, co jest to wynikiem działania androgenów matki. Zdarza się, że wraz z ciemieniuchą stwierdza się nadkażenie drożdżakami z gatunku Candida albicans [1]. Zastanawiasz się, kiedy pojawia się ciemieniucha? Przypadłość ta rozwija się w ciągu pierwszych tygodni życia (zazwyczaj między 2. a 10. tygodniem) [2].

Ciemieniucha a ciemiączko

Przez niektóre osoby ciemieniucha jest mylona z ciemiączkiem. Terminy te nie mają ze sobą nic wspólnego, poza lokalizacją – zarówno łagodna postać łojotokowego zapalenia skóry, jak i ciemiączko występują na głowie. Ciemiączko to przestrzeń między kośćmi czaszki, w kształcie rombu, którą pokrywa błona łącznotkankowa. Jego zadaniem jest ułatwienie przejścia dziecka przez kanał rodny. Dziecko przychodzi na świat zazwyczaj z dwoma ciemiączkami – są to: ciemiączko przednie i ciemiączko tylne. U wcześniaków zdarzają się też ciemiączka boczne, lecz zazwyczaj zrastają się już w życiu płodowym. Kiedy zarastają ciemiączka? Tylne między 6. a 16. tygodniem życia, a przednie między 10. a 18. miesiącem życia dziecka [3].

Jak pozbyć się ciemieniuchy?

Ciemieniucha u dziecka zazwyczaj nie wymaga specjalnego leczenia. Najbardziej znanym sposobem na ciemieniuchę jest jej delikatne wyczesywanie. Do usunięcia łusek wykorzystuje się miękkie szczoteczki do włosów przeznaczone specjalnie dla niemowląt. Zanim jednak przejdziemy do wyczesywania, zgromadzone łuski należy rozmiękczyć. W tym celu korzysta się z preparatów powszechnie stosowanych w pielęgnacji wrażliwej skóry niemowląt – oliwek dziecięcych. Smaruje się główkę dziecka oliwką na około godzinę przed kąpielą. Po usunięciu płatków skóry myje się głowę dziecka preparatem stosowanym do kąpieli [2].

Co na ciemieniuchę? W zwalczaniu tej przypadłości można też zastosować peeling z rozmoczonych w wodzie płatków owsianych lub otrębów pszennych. Tak powstałą papkę nakłada się dziecku na głowę na krótko przed kąpielą i delikatnie wciera w skórę. Peeling zmiękcza naskórek i delikatnie go ściera, a razem z nim łuski. Na ciemieniuchę u dziecka można również wykorzystać ciepłe kompresy z oliwą salicylową. Za każdym razem po peelingu czy kompresach należy umyć malcowi głowę. Można ewentualnie nałożyć mu krem z ketokonazolem, hydrokortyzonem lub pimekrolimusem. Są to substancje czynne wykorzystywane w leczeniu stanów zapalnych skóry różnego pochodzenia [4]. Pamiętaj jednak, aby ich użycie skonsultować ze specjalistą.

W przypadku gdy dojdzie do nasilenia stanu zapalnego lub pojawienia się wykwitów sączących, taki preparat na ciemieniuchę może być niewystarczający i zalecana jest wizyta u lekarza [2].