Wszystko, co musisz wiedzieć o odciąganiu i przechowywaniu pokarmu matki

mleko matki

W prawidłowo przebiegającej laktacji odciąganie pokarmu może nigdy nie być potrzebne. Zdarzają się jednak sytuacje, w których kobieta musi odciągnąć pokarm z piersi. Warto więc wiedzieć, jak się do tego przygotować, bo nieumiejętne odciąganie może zaburzyć proces laktacji i prowadzić do powikłań.

Wskazania do odciągania pokarmu

Sytuacji, w których kobieta musi odciągnąć pokarm, jest kilka ‒ są one zarówno pragmatyczne, jak i podyktowane względami zdrowotnymi. W każdym przypadku przesada jest niewskazana, a do samego odciągania trzeba się po prostu przygotować. Kiedy zatem pojawia się taka potrzeba? Takimi sytuacjami są na przykład:

  • rozpoczęcie laktacji ‒ kiedy dziecko nie jest w stanie ssać piersi np. z powodu przedwczesnego porodu, oddzielenia dziecka od mamy lub gdy dziecko nie potrafi ssać piersi;
  • pobudzanie produkcji pokarmu ‒ kiedy dziecko ma większe potrzeby, a produkcja nie jest wystarczająca;
  • potrzeba dokarmiania dziecka dodatkową porcją mleka ‒ kiedy dziecko nie przybiera prawidłowo na wadze lub ssie nieefektywnie;
  • odbarczenie piersi przy zastojach, nawale lub zapaleniu, gdy piersi są obrzmiałe, bolesne;
  • gromadzenie zapasów ‒ na czas dłuższego wyjścia mamy z domu bez dziecka lub powrotu do pracy.

Wybór sprzętu do odciągania pokarmu

Wybierając metodę odciągania pokarmu, na początku należy zastanowić się nad tym, jaki mamy cel i jak długo będzie potrzebne odciąganie pokarmu. Jeżeli taka potrzeba będzie sporadyczna, na przykład tylko do odciągania siary lub w celu odbarczenia piersi, często wystarczy nauczyć się ręcznej metody odciągania pokarmu.

Kiedy mama planuje okazjonalnie odciągać pokarm, na przykład przed wyjściem na kilka godzin z domu, laktator ręczny w zupełności zaspokoi jej potrzeby. Laktator ręczny należy dobrać tak, aby odciąganie pokarmu nie było bolesne.

W przypadku częstego odciągania lub stymulacji laktacji warto wybrać laktator elektryczny podłączany do sieci, ale z opcją zasilania na baterie. Taki laktator świetnie się sprawdzi do odciągania większych ilości mleka. Laktator elektryczny symultaniczny pozwala na odciąganie pokarmu z obydwu piersi jednocześnie.

W szpitalu, kiedy potrzebna jest stymulacja laktacji po porodzie, w przypadku dziecka chorego bądź przedwcześnie urodzonego, które leży na oddziale noworodkowym i nie może być karmione piersią, można korzystać z laktatora klasy szpitalnej. Zapewnia on najlepszą stymulację i oszczędza siły mamy.

Jak wspomagać odciąganie mleka z piersi?

Kobiety często stresują się odciąganiem pokarmu. Czasami jest to spowodowane sytuacją, przez którą muszą odciągać pokarm (choroba dziecka, słabe przyrosty masy ciała noworodka), a czasem pilna potrzeba powoduje blokadę i problem z wypływem pokarmu. Są jednak sposoby, które ułatwią odciąganie pokarmu:

  • przed odciąganiem mleka warto ogrzać pierś (pomoże w tym prysznic lub ciepły kompres),
  • delikatny masaż ‒ nie uciskanie, tylko głaskanie piersi w stronę brodawki, delikatne ruchy wibracyjne,
  • odpowiednie miejsce do odciągania ‒ wygodne, ciepłe, zapewniające relaks,
  • myślenie o dziecku, a jeżeli nie ma go blisko ‒ przeglądanie zdjęć,
  • odciąganie pokarmu z piersi podczas karmienia dziecka z drugiej piersi.

Przechowywanie mleka matki

Jak przechowywać mleko matki? Można korzystać z pojemników do przechowywania mleka matki lub używać specjalnych torebek. Niektóre z nich są kompatybilne z laktatorami. Mleko można również przechowywać w plastikowych pojemnikach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Należy zwrócić uwagę na to, z czego jest wykonany pojemnik. Nie można przechowywać mleka w pojemnikach z poliwęglanu, ponieważ wchodzący w jego skład bisfenol może przenikać do pokarmu i mieć niekorzystny wpływ na układ nerwowy dziecka.

Dla noworodków należy wybrać szczególnie szczelne pojemniki, aby nie wyciekał z nich pokarm, a do środka nie dostawała się woda. Najlepiej, jeśli są to pojemniki jednorazowego użytku.

Odciągając mleko do przechowywania, należy zapisać na opakowaniu datę i godzinę odciągnięcia. Jeśli dziecko przebywa na oddziale, mleko należy dodatkowo podpisać imieniem i nazwiskiem maluszka.

Jeśli mleko będzie odciągane małymi porcjami, można je zmieszać z poprzednimi porcjami z ostatnich 12‒24 godzin, ale po uprzednim schłodzeniu.

Sposób przechowywania mleka matki a jego trwałość

Często pada pytanie, ile można przechowywać mleko matki? Odpowiedź brzmi: to zależy.

Okres przechowywania pokarmu jest uzależniony od miejsca i temperatury przechowywania.

Przyjmuje się, że:

  • przechowywanie mleka matki w temperaturze pokojowej nie powinno trwać dłużej niż 6‒8 godzin (optymalnie do 4 godzin),
  • przechowywanie mleka matki w lodówce (temp. 4±2℃) ‒ do 96 godzin,
  • w zamrażarce (‒18℃) można przechowywać mleko matki ok. 3‒6 miesięcy,
  • w torbie chłodzącej z wkładami (15℃) ‒ 24 godziny,
  • po podgrzaniu ‒ maksymalnie 4 godziny,
  • rozmrożone w lodówce ‒ do 4 godzin,
  • rozmrożone w temperaturze pokojowej, podgrzane ‒ do 4 godzin.

Karmienie piersią w teorii i praktyce, red. M. Nehring-Gugulska i in., Warszawa 2017, s.101‒112.

Katarzyna Lipińska, położna

Ukończyła studia położnicze na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Jest położną z dziesięcioletnim doświadczeniem zawodowym zdobytym podczas pracy w przychodniach ginekologiczno-położniczych. Wspiera kobiety nie tylko w ramach wykonywanej pracy, ale również prywatnie. Zawodowo szczególnie bliski jest jej temat opieki przedporodowej, karmienia piersią i opieki nad noworodkami. Ukończyła kurs „Problemy w laktacji” i stale pogłębia wiedzę na temat karmienia piersią. Prywatnie jest mamą chłopców w wieku 5 i 8 lat.

Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław

Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl

Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.