Jakie prawa ma mama na urlopie wychowawczym?

Urlop wychowawczy ‒ do kiedy można go wykorzystać?

Urlop wychowawczy jest udzielany maksymalnie do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Wyjątkiem jest posiadanie przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności ‒ wtedy dodatkowy urlop wychowawczy można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Zwykle rodzice wykorzystują urlop wychowawczy po urlopach macierzyńsko-rodzicielskich.
Urlop wychowawczy może być wykorzystywany w maksymalnie pięciu częściach. Rodzice mogą wykorzystać urlop wychowawczy jednocześnie w okresie nieprzekraczającym 18 miesięcy.

Urlop wychowawczy a praca

Wniosek o urlop wychowawczy należy złożyć u pracodawcy co najmniej 21 dni przed jego rozpoczęciem.

Podczas trwania urlopu wychowawczego pracodawca nie ma prawa rozwiązać umowy z pracownikiem, chyba że ogłosi on upadłość lub zlikwiduje działalność.

W odróżnieniu od urlopu macierzyńskiego podczas urlopu wychowawczego można pracować. Mama ma prawo podjąć pracę w wymiarze maksymalnie pół etatu u swojego pracodawcy, ma również prawo do podjęcia pracy na dowolny rodzaj umowy i bez ograniczenia czasowego (nawet pracy na pełen etat) u innego pracodawcy. Należy jednak wziąć pod uwagę kwestię opieki nad dzieckiem ‒ warunkiem jest bowiem, aby praca nie umożliwiała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem [1].

Pracownik, który ma prawo do urlopu wychowawczego, ale nie chce zrezygnować z pracy, może złożyć wniosek do pracodawcy o zmniejszenie wymiaru godzin, ale nie mniej niż do ½ etatu.

Po powrocie z urlopu wychowawczego pracodawca musi przywrócić pracownika na to samo stanowisko lub inne równorzędne poprzedniemu stanowisku. Pracodawca może również przenieść pracownika na inne stanowisko, ale takie, które odpowiada jego kwalifikacjom. Wynagrodzenie nie może być niższe od wynagrodzenia sprzed urlopu wychowawczego.

Czas urlopu wychowawczego wlicza się do stażu pracy.

Urlop wychowawczy a ciąża

Zdarza się, że będąc na urlopie wychowawczym, kobieta zachodzi w kolejną ciążę. Częstym pytaniem jest, czy przysługuje jej wówczas jakiś zasiłek? Otóż urlop wychowawczy nie daje możliwości pobierania zasiłku chorobowego w czasie, kiedy kobieta w ciąży wymaga wystawienia zwolnienia lekarskiego. Należy się jej wyłącznie zasiłek macierzyński po urodzeniu kolejnego dziecka w czasie trwania urlopu wychowawczego.

Jeżeli mama chciałaby pobierać zasiłek chorobowy w czasie ciąży, musiałaby uprzednio przerwać urlop wychowawczy, wtedy na nowo przysługuje jej możliwość pobierania zasiłku po przedstawieniu pracodawcy zwolnienia lekarskiego. A co z pracodawcą i czekającą pracą? Z prawnego punktu widzenia na urlopie macierzyńskim i wychowawczym kobieta jest chroniona prawem pracy, podobnie jak kobieta w ciąży na zwolnieniu lekarskim. Zatem dopóki mama jest na którymkolwiek z urlopów, pozostaje w stosunku pracy ze swoim pracodawcą.