Sposoby na stres w ciąży i po porodzie – technika relaksacji Jacobsona, mindfulness, joga

Techniki relaksacji w ciąży

Stres w ciąży bywa niebezpieczny zarówno dla Ciebie, jak i dla maluszka. Niekorzystnie wpływa też na przebieg połogu. W celu odzyskania kontroli nad własnym ciałem i umysłem warto sięgnąć po konstruktywne metody pomocy. Polecane są m.in. technika relaksacji Jacobsona, medytacja mindfulness czy joga.

Technika relaksacji Jacobsona

Jest to technika relaksacji polegająca na wykonywaniu ćwiczeń o charakterze aktywno-pasywnym. Istotą techniki relaksacji Jacobsona jest osiągnięcie odprężenia poprzez zmniejszenie pobudzenia nerwowego i obniżenie napięcia mięśni szkieletowych. Ma ona służyć podniesieniu poczucia świadomej kontroli nad własnymi funkcjami organizmu. Technika Jacobsona cieszy się szerokim zastosowaniem, a na sesje możesz się zdecydować m.in. przy bezsenności, napięciowych bólach głowy, lękach czy nadmiernym stresie różnej etiologii. Techniki relaksacji Jacobsona mają także korzystny wpływ na redukcję depresji oraz powodują wzrost poczucia dobrostanu. Jest to metoda łatwa do opanowania i wykonywania w domu, ale początkowe sesje powinnaś odbyć pod okiem profesjonalnej instruktorki / instruktora. Co więcej, jest to metoda zupełnie bezpieczna w każdym trymestrze i niewywołująca skutków ubocznych. Może być ciekawą alternatywą dla farmakoterapii, co jest ważne w ciąży i okresie laktacji [1, 2]. Techniki relaksacji przy lękach związanych ze zbliżającym się porodem czy macierzyństwem, które czasem spędzają przyszłym mamom sen z powiek, wykonuje się w pozycji leżącej, a później siedzącej. Trening najczęściej trwa godzinę. W ćwiczeniach pracuje się nad mięśniami w odpowiedniej kolejności: dłonie, przedramiona, ramiona, powieki, język, kark i tułów, nogi. Stosuje się też różne techniki oddychania [1].

Ćwiczenia mindfulness – co to jest i jak je wykonywać?

Technika mindfulness to rodzaj treningu umysłowego polegający na intencjonalnym i nieoceniającym sposobie kierowania własnej uwagi na to czego doświadczasz w danej chwili. Dzięki niej możesz osiągnąć równowagę emocjonalną, zredukować stres, zmniejszyć napięcie nerwowe oraz nauczyć się świadomej relaksacji, uspakajania i panowania nad gniewem. Mindfulness (trening uważności) sprzyja pogłębieniu świadomości odbywających się zdarzeń wokół Ciebie, nawet tych z pozoru błahych i jednocześnie uczy czerpania z nich energii. To swoisty rodzaj medytacji, który w konstruktywny sposób pozwala obniżyć też symptomy stresu niekorzystnie oddziałujące na przebieg ciąży i połogu. Techniki mindfulness najczęściej są kierowane do osób aktywnych zawodowo, zabieganych i piastujących wysokie stanowiska, ponieważ poprawiają wewnętrzny dobrostan, ale możesz z nich również skorzystać jako wsparcie w walce ze stresem życia codziennego, radzenia sobie z bólem, szukaniu harmonii w otoczeniu czy też naprawianiu relacji interpersonalnych. Trening mindfulness obejmuje kilka różnych technik, ale wszystkie łączy medytacja z oddychaniem. Medytacja uważności mindfulness polega na koncentrowaniu się na teraźniejszości, bez rozpamiętywania i analizowania przeszłości oraz wybiegania w przyszłość. Twoim zadaniem jest opanowanie i zniwelowanie gonitwy myśli, planów i pragnień [3].

Joga na stres, spokój i relaks

Joga to nie tylko wykonywanie określonych asan pozwalających na rozciągnięcie i wzmocnienie ciała, to także różnorodne techniki oddychania relaksacyjnego, dzięki którym kompleksowo zadbasz o zdrowie, a przy okazji osiągniesz dobre samopoczucie, spokój i kontrolę na emocjami. Systematyczne treningi pozwolą Ci lepiej reagować na skurcze porodowe, a w czasie połogu szybciej odzyskać formę [4]. Joga dla początkujących obejmuje zestaw klasycznych pozycji, ale w uproszczonej wersji. Jest to dyscyplina bezpieczna w każdym trymestrze ciąży, ale ze względu na rosnący brzuszek i pojawiające się z czasem ograniczenia ruchowe musisz dopasować asany i techniki oddychania do aktualnych potrzeb [5].

  1. P. Zieliński, Relaksacja w teorii i praktyce pedagogicznej, Częstochowa 2011, [online] https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/3911/P.%20Zielinski%2C%20Relaksacja%20w%20teorii%20i%20praktyce%20pedagogicznej.pdf?sequence=1&isAllowed=y str. 262-271 (dostęp: 24.07.2022).
  2. A. Sławińska, Zastosowanie progresywnej relaksacji mięśni Jacobsona w praktyce klinicznej, [online] http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PiP_Zima2016/art1_PiP2016v12i4.pdf (dostęp: 24.07.2022).
  3. O. Tomaszewska, Stres w ciąży, [online] https://www.medme.pl/assets/ebook_PBKM_MEDME_Stres-w-ciazy.pdf (dostęp: 24.07.2022).
  4. A. Bieniec-Wąsowicz i in., Korzyści płynące z ćwiczeń jogi dla kobiet w ciąży, [online] https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/128984/bieniec-wasowicz_barlowska-trybulec_jaworek_zyznawska_korzysci_p%C5%82ynace_z_cwiczen_jogi_2012.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 24.07.2022).
  5. K. Wójcik i in., Joga i pilates jako alternatywne formy aktywności fizycznej kobiet w ciąży, [online] http://bc.wydawnictwo-tygiel.pl/public/assets/253/ZSRQ73~K.PDF#page=88 (dostęp: 24.07.2022).

Agata Oleszkiewicz, fizjoterapeuta

Absolwentka Fizjoterapii na Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej z wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi, kobietami w ciąży oraz osobami starszymi oraz z. Układa programy ćwiczeń usprawniających i relaksacyjnych dla przyszłych mam, odpowiednie na każdy trymestr ciąży. Pomaga również kobietom w okresie połogu i późniejszym w bezpiecznym odzyskaniu formy i radzeniu sobie z dolegliwościami pociążowymi. Specjalizuje się także w terapii zajęciowej osób niepełnosprawnych. Nieustannie rozwija swoją wiedzę w zakresie oligofrenopedagogiki. Prywatnie jest mamą 3-letniej córki.

Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław

Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl

Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.