Lewatywa przed porodem. Co warto o niej wiedzieć?

Czym jest lewatywa i jakie są do niej wskazania?

Lewatywa polega na wprowadzeniu do odbytnicy płynu rozmiękczającego masy kałowe. Wykonuje się ją przy pomocy specjalnego irygatora bądź gruszki do lewatywy. Roztwór podrażnia zakończenia nerwowe w ścianie jelita grubego, co stymuluje ruch robaczkowy jelita i skutkuje wypróżnieniem. Głównym celem lewatywy jest oczyszczenie jelita grubego z zalegających w nim mas kałowych [1].

Jakie są wskazania do wykonania lewatywy? Zabieg jest rekomendowany w przypadku zaparć, ale przeprowadza się go również przed zabiegami operacyjnymi i diagnostycznymi takimi jak np. rektoskopia lub urografia [1]. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 września 2018 roku w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej lewatywa przed porodem jest wykonywana jedynie na życzenie rodzącej [2]. Czy warto się na nią zdecydować? Jeśli dzięki temu będziesz czuć się bardziej komfortowo, to jak najbardziej!

Jak zrobić lewatywę w domu?

Do wykonania zabiegu w domu będziesz potrzebować specjalnego jednorazowego zestawu do lewatywy. Kupisz go w każdej aptece. Taki zestaw składa się z worka na płyn doodbytniczy, wężyka i końcówki do lewatywy. Całość jest sterylnie zapakowana. Jeśli chodzi o roztwór do lewatywy, to dawniej używano wody z mydłem lub naparu z rumianku. Obecnie większą popularnością cieszą się gotowe płyny doodbytnicze na bazie fosforanu sodu. Pamiętaj, że temperatura roztworu nie może przekroczyć 37 stopni Celsjusza [3].

Lewatywa jest szybkim i bezpiecznym zabiegiem – trwa około 15 minut. Kiedy już przygotujesz sobie wszystkie niezbędne akcesoria, połóż się na boku i wprowadź końcówkę irygatora do odbytu. Następnie unieś opakowanie z roztworem i poczekaj aż płyn wypełni okrężnicę. Po chwili odczujesz potrzebę, by się wypróżnić [3]. Musisz mieć świadomość, że zrobienie lewatywy nie oznacza, że nie dojdzie do oddania kału podczas porodu. W ten sposób jedynie minimalizujesz ryzyko wypróżnienia.

Pamiętaj, że personel medyczny jest przygotowany na każdy scenariusz. Fakt oddania stolca nie powinien Cię zawstydzić ani zmniejszyć Twojego zaangażowania w parcie. To naturalny odruch Twojego ciała, które w czasie porodu jest poddawane bardzo dużemu wysiłkowi fizycznemu. Łóżko do porodu jest zawsze zabezpieczone jednorazowymi podkładami, które położna szybko zmienia w razie potrzeby [3]. Na sali porodowej najważniejszy jest Twój komfort i dobrostan Twojego dziecka.

Czy konieczne jest wykonanie lewatywy przed cesarskim cięciem?

Nie ma żadnych wskazań medycznych do zrobienia lewatywy przed porodem operacyjnym. Obecność mas kałowych w jelitach nie wpływa negatywnie na przebieg cesarskiego cięcia, a sama pacjentka nie musi się obawiać, że w czasie operacji dojdzie do oddania stolca. Lewatywa przed cesarskim cięciem, podobnie jak w przypadku porodu naturalnego, jest opcjonalna. Najczęściej decydują się na nią kobiety, które chcą opóźnić moment pierwszej naturalnej defekacji po operacji. Warto wspomnieć, że dobrą alternatywą dla lewatywy może być podanie czopków glicerynowych, które również ułatwiają wypróżnianie [3].

Jakie są przeciwwskazania do wykonania lewatywy?

Choć lewatywa jest prostym i mało inwazyjnym zabiegiem, zdarzają się sytuacje, w których nie można jej wykonać. Jednymi z najważniejszych przeciwwskazań jest WZJG, czyli wrzodziejące zapalenie jelita grubego, oraz odwodnienie organizmu [3]. Inne przeciwwskazania to:

• ostre zapalenie otrzewnej,
• zapalenie wyrostka robaczkowego,
• zagrożenie poronieniem,
• obecność przetok jelitowych,
• krwawienia z przewodu pokarmowego [1].

Lewatywa może sprawiać większy dyskomfort ciężarnym, u których rozwinęły się hemoroidy. W takim przypadku przed wykonaniem zabiegu, warto posmarować końcówkę irygatora lub gruszki wazeliną. Pomoże to uniknąć podrażnień [3].

Paulina Jabłońska, położna