Lęk przed porodem – jak go okiełznać i sobie z nim poradzić?

Stres i strach przed porodem – skąd się biorą?

Strach przed porodem czy niepokój w ciąży jest normalnym zjawiskiem i pojawia się u prawie każdej kobiety. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ poród jest jednym z granicznych doświadczeń w życiu kobiety – zazwyczaj jest nie tylko bardzo bolesny, ale też wiąże się prawdopodobieństwem wystąpienia różnego rodzaju powikłań [1]. Na naszą psychikę mają też wpływ opowieści przekazywane przez całe pokolenia, również z czasów, gdy opieka medyczna nie była jeszcze tak rozwinięta, w związku z czym częściej dochodziło do powikłań, a lekarze nie dysponowali środkami ułatwiającymi przebieg porodu.

Strach przed porodem miesza się też ze strachem przed zostaniem mamą, obawami dotyczącymi własnych kompetencji, lękiem o własne zdrowie i ciało lub po prostu przed zmianą dotychczasowego życia.

Paniczny, paraliżujący strach przed porodem

Silny strach przed porodem, który może mieć postać panicznego lub paraliżującego lęku, może dotyczyć nawet co czwartej kobiety. Szacuje się też, że u około 6% kobiet rozwija się stan bardzo silnego lęku przed porodem, który może przybrać formę zaburzenia psychicznego [1].

Wśród czynników ryzyka wystąpienia silnego lęku przed porodem badacze wyróżnili:

• epizody depresyjne lub lękowe we wcześniejszym okresie życia;
• niskie poczucie własnej wartości;
• samotność – brak bliskich, wspierających relacji,
• wysoki poziom lęku przed utratą kontroli
• bardzo trudne doświadczenia w trakcie poprzedniego porodu,
• wykorzystanie seksualne [1].

Strach przed porodem naturalnym, a może przed cesarką?

Lęk przed porodem może przyjmować różne formy – podczas gdy jedne z mam mają większy strach przed porodem naturalnym, to największa obawa innych dotyczy możliwości podjęcia rozmaitych interwencji medycznych – zarówno tych związanych z indukcją porodu, jak i samego cesarskiego cięcia. Jest to bardzo mocno związane z poczuciem utraty kontroli – im bliżej końca ciąży, tym bardziej kobieta uświadamia sobie, że nie ma innego wyjścia niż wydać dziecko na świat i zostać mamą. U każdej przyszłej mamy lęk przed konkretną formą porodu jest inny, ponieważ jest związany z jej wcześniejszymi doświadczeniami, wiedzą czy przekonaniami. Jeżeli trudno Ci podjąć najlepszą dla siebie decyzję odnośnie przebiegu porodu, skorzystaj z profesjonalnego wsparcia – lekarza, położnej, douli czy psychologa.

Jak pokonać strach w ciąży i przezwyciężyć lęk przed porodem?

Uwierz, że stres przed porodem jest potrzebny

Stres nie jest zjawiskiem negatywnym ‒ jest reakcją organizmu na sytuację zagrożenia i wyzwania, dzięki której Twoje ciało może sobie z nim poradzić. W trakcie porodu odpowiedni poziom stresu umożliwia Ci wydanie dziecka na świat. Jeżeli odczuwasz ten stres już teraz, spróbuj podziękować swojemu ciału, że tak dobrze o Ciebie dba. Możesz też poprosić je o to, żeby ten stres zmalał i wrócił wtedy, gdy będzie ci naprawdę potrzebny.

Pokonaj strach dzięki mocy grupowego wsparcia

Strach i lęk są zawsze silniejsze w pojedynkę. Często dołącza do nich wstyd z powodu tego, że się boimy. Grupa innych mam – na przykład w szkole rodzenia – może pomóc Ci zrozumieć, że doświadczanie strachu jest jak najbardziej zrozumiałe i normalne, a także wesprzeć cię w przeżyciu tego strachu i poradzeniu sobie z porodem pomimo niego [2].

Lęki w ciąży są karmione przez media

Jeżeli Twoja obawa przed porodem pcha cię w kierunku poszukiwania w internecie różnych historii na temat tego, co jeszcze może pójść źle – spróbuj przestać to robić. Zastanów się, czy ta wiedza naprawdę Ci służy? Czy rzeczywiście pomaga Ci się przygotować? A może właśnie karmi twój paniczny strach przed porodem? Zamiast tekstów, które straszą, wybieraj merytoryczne artykuły pisane przez ginekologów, położne, doule i psychologów, które powiedzą Ci, jak się przygotować do porodu. Szukaj też informacji u swojego lekarza i położnej, którzy najlepiej wiedzą, jak wygląda Twój konkretny przypadek.

Praca z ciałem nauczy Cię, jak opanować strach

Joga i pilates dla ciężarnych, ćwiczenia oddechowe, praktyka uważności są nie tylko metodami, które pomogą Ci nauczyć się własnego ciała po to, żeby łatwiej przejść przez poród. Przede wszystkim będą ci pomagały zapanować nad strachem dzięki większej zdolności do regulacji emocji [2].

Jak pokonać paniczny lęk przed porodem przy pomocy specjalisty?

Jeżeli twój lęk przed porodem staje się paniczny i paraliżujący, nie wahaj się udać do psychologa. Tak silny lęk wymaga profesjonalnej opieki i pracy ze specjalistą, jak każda inna fobia. Pamiętaj też, że psychoterapia jest najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla Twojego dziecka.