Po porodzie Twój organizm zacznie stopniowo wracać do stanu sprzed ciąży. Okres ten nazywa się połogiem i trwa od 6 do 8 tygodni. Dla wielu kobiet najtrudniejsze są pierwsze 24 godziny po urodzeniu dziecka, które określa się mianem połogu bezpośredniego. Kiedy będziesz mogła wstać z łóżka po porodzie siłami natury, a kiedy po cesarskim cięciu? Zapraszamy do lektury!
Po porodzie naturalnym należy Ci się odpoczynek. To oczywiste, bo Twoje ciało wykonało ogromną pracę i musisz mieć czas, by zregenerować siły. Z sali porodowej zostaniesz przeniesiona na oddział położniczy zorganizowany w systemie „matka z dzieckiem”, co oznacza, że maluch będzie przy Tobie przez cały czas [1]. Mając na względzie Twoje zdrowie, położne zaczną Cię zachęcać do ruchu już po około 4-6 godzinach od porodu fizjologicznego. Dlaczego tak wcześnie?
Wczesny powrót do codziennych aktywności zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych, sprzyja szybszemu obkurczaniu się dna macicy i usprawnia odpływ odchodów połogowych [2]. Od jakiej aktywności powinnaś zacząć? Z pewnością nie może to być nic obciążającego. Na początek możesz krótko spacerować po swojej sali. Warto też wykonywać delikatne ćwiczenia oddechowe torem przeponowym oraz ćwiczenia kończyn górnych i dolnych, leżąc na łóżku [3].
Choć lekkie ćwiczenia fizyczne są ważnym elementem usprawniania kobiet po porodzie, nie zawsze można je wykonywać. Jednym z najważniejszych przeciwwskazań jest podwyższona temperatura ciała (powyżej 37,5 st. Celsjusza). Do kolejnych możemy zaliczyć choroby układu krążenia, zakrzepowe zapalenie żył oraz powikłania połogowe.
Ćwiczenia fizyczne po porodzie fizjologicznym nie są wskazane również wtedy, gdy w czasie porodu u pacjentki doszło do znacznej utraty krwi [4]. Personel medyczny na pewno poinstruuje Cię, czy w Twoim przypadku ćwiczenia są dozwolone, czy też nie. Jeśli masz pytania, nie bój się ich zadawać. Lekarze i położne są po to, by Ci pomóc i wyjaśnić wszelkie wątpliwości.
Połóg po cięciu cesarskim różni się od połogu po porodzie siłami natury momentem i sposobem uruchomienia pacjentki. Z powodu długo działającego znieczulenia i obecności rany pooperacyjnej proces usprawniania rozpoczyna się po 10-12 godzinach od operacji [5]. W pionizacji pomoże Ci położna, która poinstruuje Cię, w jaki sposób wstać z łóżka. Ze względu na ranę na brzuchu nie jest to bowiem bez znaczenia. Musisz przejść z pozycji leżącej na boku do siadu, podpierając się na jednej ręce, a następnie opuścić nogi i stanąć na podłodze, przez cały czas podpierając się na rękach [2]. Po wstaniu z łóżka położna zaprowadzi Cię pod prysznic, pomoże Ci się umyć i ubrać.
W pierwszej dobie po porodzie operacyjnym możesz wykonywać ćwiczenia oddechowe torem piersiowym i ćwiczenia izometryczne przeciwzakrzepowe. Warto również wdrożyć ćwiczenia czynne kończyn, ale bez angażowania mięśni brzucha. Kontrolowany ruch ciała powinien odbywać się w pozycji leżącej na plecach lub na boku. W kolejnych dobach połogu należy wprowadzać ćwiczenia ogólnousprawniające, które pomogą przywrócić prawidłową postawę ciała. Staraj się kontrolować obciążenie kręgosłupa podczas wykonywania prostych czynności – karmienia, przewijania dziecka, toalety [2].
Powinnaś zwracać baczną uwagę na stan rany po cięciu cesarskim. Należy przemywać ją szarym mydłem i osuszać jednorazowym ręcznikiem papierowym. Przynajmniej dwa razy dziennie warto spryskać ranę płynem leczniczym o działaniu bakteriobójczym, grzybobójczym i wirusobójczym. Nadmiar preparatu zdejmij chusteczką. Pamiętaj, że podpaska na odchody połogowe nie może dotykać rany pooperacyjnej. To sprzyja infekcjom i utrudnia proces gojenia. Dokładnie myj ręce po skorzystaniu z toalety i zmianie wkładki. Szwy z rany po cięciu cesarskim usuwa się w 7. dobie po operacji [6].
1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, opieka nad noworodkiem, [online] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001756/O/D20181756.pdf (dostęp 07.11. 2022)
2. Iwanowicz-Palus G. i inni, Aktywność fizyczna w okresie okołoporodowym, strona 1283 [online – pdf]
3. Piekut K. i inni, Opieka okołoporodowa – połóg, strona 32 [online – pdf]
4. Kmieć- Nowakowska J. i inni, Ćwiczenia w połogu – etap szpitalny, [online]
https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/cwiczenia-w-pologu-etap-szpitalny (dostęp 07.11. 2022)
5. Walowska J., Usprawnianie kobiet w okresie połogu po porodzie przez cesarskie cięcie, strona 30 [online – pdf]
6. Kuczyńska Anna i inni, Połóg po porodzie, [online]
http://www.szpital.swidnica.pl/wp-content/uploads/2019/07/polog_poradnik_2016-1.pdf (dostęp 07.11.2022)
Paulina Jabłońska, położna
Kontakt: PPF „HASCO-LEK” S.A. ul. Żmigrodzka 242e, 51-131 Wrocław
Informacja o leku: tel. (+48 22) 742 00 22
informacjaoleku@hasco-lek.pl
Korzystanie z serwisu nie zastępuje diagnozy lekarza czy konsultacji farmaceuty, zaleceń lekarza, czy farmaceuty co do przyjmowania leków, a także treści ulotki i Charakterystyki Produktu Leczniczego. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby opublikowane opracowania były najwyższej jakości i odpowiadały potrzebom czytelników, a również były zgodne z obowiązującymi przepisami i wytycznymi. Nie ponosimy odpowiedzialności za własne decyzje użytkowników, mogące mieć wpływ na ich zdrowie, prowadzoną działalność gospodarczą lub zawodową.