Ja też mogę się złościć. Jak radzić sobie ze złością przy dziecku?

Co to jest złość?

Złość jest jedną z podstawowych ludzkich emocji. Same emocje nie są ani złe, ani dobre. Są informacją o tym, co się z nami dzieje, mają na celu ochronę naszego zdrowia i życia [1]. Dlatego jeśli czasem się złościsz, możesz odetchnąć z ulgą ‒ jest to jak najbardziej naturalny stan.

Problem pojawia się wtedy, kiedy złości w Twoim życiu jest bardzo dużo ‒ może wtedy pojawić się krzyczenie na dziecko, a nawet agresja [2]. Być może robisz wszystko, żeby panować nad złością i agresją, ale im bardziej się starasz, tym staje się to trudniejsze? Zatrzymaj się i weź parę głębokich oddechów. Może zamiast nad nią panować, możesz się nią zaopiekować?

Jak radzić sobie ze złością?

Rodzice często pytają o to, jak panować nad złością, mając na myśli sam moment jej wybuchu. Kiedy dochodzi do eskalacji, a Twoja złość przypomina ziejący lawą wulkan, może być już za późno, żeby próbować przypomnieć sobie sposoby na złość.

Żeby nauczyć się radzić sobie ze złością, zacznij od spokojnego momentu w ciągu dnia. Zastanów się, w jakich chwilach Twoja złość się pojawia, o co chce zadbać, w jaki sposób próbuje cię obronić? Najczęściej jest tak, że emocja ta informuje nas o wyczerpaniu zasobów i naruszeniu naszych osobistych granic. Może bardziej się złościsz, kiedy jesteś głodna, zmęczona i znikąd nie widać pomocy? W takiej sytuacji pomoże Ci przyjrzenie się swojemu rozkładowi dnia i obowiązkom i zastanowienie się, czy może on przebiegać w taki sposób, żebyś mogła bardziej o siebie zadbać i odpocząć.

Zastanów się też, czy czujesz swoją złość, kiedy narasta. Czy potrafisz ją dostrzec, kiedy jest jeszcze bardzo mała i wówczas zacząć dbać o siebie? To jest ten moment, w którym możesz wykorzystać popularne sposoby na złość, takie jak wyjście na chwilę z pokoju, głębokie oddychanie, napicie się szklanki wody czy wykonanie prostych ćwiczeń fizycznych (na przykład podskoków).

Jak rozładować złość?

Napięcie, które zbiera się w ciele z powodu obciążenia stresem i obowiązkami, może znajdować ujście w częstych wybuchach złości. Dlatego zamiast zastanawiać się, jak w bezpieczny sposób rozładowywać samą złość, możesz skupić się na rozładowywaniu tego napięcia. Pomogą Ci w tym między innymi:

• szukanie empatii u innych dorosłych,
• żartowanie i śmiech,
• przeklinanie,
• intensywny ruch fizyczny – bieganie, jazda na rowerze, pływanie,
• taniec i śpiew [3,4].

Jak nie krzyczeć na swoje dziecko?

W pierwszej kolejności przyjrzyj się swoim myślom na temat tego, co robi dziecko. Jeżeli w Twojej głowie pojawia się opowieść o tym, że jest ono złośliwe, zbuntowane i nie chce współpracować, może być Ci trudno radzić sobie ze złością. Zastanów się, jakie intencje stoją za jego zachowaniem, o co chce zadbać, co chce Ci powiedzieć, zachowując się w taki sposób. Być może aby znaleźć dystans do zachowania Twojego dziecka, potrzebujesz porozmawiać na ten temat z drugą osobą – przyjaciółką albo psychologiem.

Kiedy zdarzy Ci się nakrzyczeć na dziecko, pamiętaj, że złość jest częścią życia i taka sytuacja jest niemal nie do uniknięcia, kiedy jest się rodzicem. W pierwszej kolejności zaopiekuj się sobą, potraktuj się łagodnie i spróbuj się nie obwiniać – poczucie winy buduje spiralę, w której znowu rośnie napięcie, a to z kolei może znów prowadzić do krzyku. Następnie zaopiekuj się swoim dzieckiem.

To prawda, że skutki krzyczenia na dziecko mogą rozciągać się od nadwątlenia waszej relacji przez rozregulowanie emocjonalne wszystkich członków rodziny aż do osłabienia poczucia własnej wartości u dziecka. Pamiętaj jednak, że o tym, czy one wystąpią, decyduje to, jak często taka sytuacja ma miejsce i czy potrafisz potem szybko odbudować poczucie bezpieczeństwa dziecka i naprawić waszą relację.