Euforia poporodowa – równie niebezpieczna jak depresja poporodowa

Co to jest euforia poporodowa?

Euforia poporodowa (hipomania poporodowa) to stan wzmożonej aktywności i radości pojawiający się po urodzeniu dziecka i utrzymujący się więcej niż kilka dni. Jest to ciągle słabo zbadany stan, gdyż trudno odróżnić nadmierne pobudzenie od zdrowej radości po urodzeniu dziecka. Szacuje się jednak, że nawet 50% kobiet doświadcza objawów euforii poporodowej w pierwszych dniach życia dziecka [1].

Za stan ten odpowiedzialne są zmiany hormonalne w ciele kobiety po porodzie, jednak jeżeli utrzymuje się on dłużej niż kilka dni, może być zwiastunem nadchodzących trudności psychicznych.

Najczęściej wymieniane objawy euforii poporodowej to:

• wielomówność;
• gonitwa myśli;
• poważne trudności ze skupieniem uwagi, brak skupienia;
• zwiększona aktywność;
• nieodczuwanie bólu (np. związanego z raną po cesarskim cięciu);
• wyraźnie zmniejszona potrzeba snu;
• podniesiony nastrój [2].

Są to jednak objawy, które mogą po prostu wskazywać na zmęczenie porodem i radość z posiadania dziecka. Dlatego kluczowym czynnikiem przy diagnozie jest drażliwość i chwiejność emocjonalna matki.

Jak zachowuje się matka w euforii poporodowej?

Mamy w euforii poporodowej mogą budzić zdziwienie u swoich bliskich, jednak rzadko wiąże się to z niepokojem o ich stan. Przecież taka mama doskonale ogarnia swoją rzeczywistość, ma przeważnie dobry nastrój, a jego wahnięcia czy drażliwość z łatwością przypisuje się hormonom po porodzie.

Kobieta z euforią poporodową mało się skarży i ma mnóstwo energii, wzorowo dba o mieszkanie i dziecko, nie doskwiera jej połóg. Może zatracić się w dziecku i zupełnie stracić krytycyzm, stać się niezwykle aktywna w social mediach, wysyłając wszystkim nieskończone ilości nagrań i zdjęć swojego maleństwa.

Euforia poporodowa – czym może skutkować?

Choć euforia poporodowa nie wydaje się czymś kłopotliwym, tak naprawdę jest groźnym symptomem. Kobieta w euforii poporodowej jest o wiele bardziej narażona na to, że w krótkim czasie pojawią się u niej zaburzenia emocjonalne, najczęściej depresja poporodowa, ale też stosunkowo rzadko występująca psychoza poporodowa [2]. Euforia poporodowa bywa też objawem problemów zdrowotnych – na przykład nadczynności tarczycy w przebiegu poporodowego zapalenia tarczycy. Euforia poporodowa może też prowadzić do nadmiernej eksploatacji własnych sił, co może się przerodzić w wypalenie rodzicielskie.

Euforia poporodowa – leczenie

Sama w sobie euforia poporodowa na ogół nie podlega leczeniu, warto jednak skontaktować się z lekarzem lub psychologiem i obserwować swój stan. W przypadku rozwinięcia się objawów w kierunku depresji poporodowej lub psychozy poporodowej konieczne może być wprowadzenie leków stabilizujących nastrój. Jeśli martwisz się o karmienie piersią, wybierz psychiatrę, który specjalizuje się w pomocy młodym matkom i ma doświadczenie w doborze leków u kobiet karmiących.

Euforia poporodowa – co robić

Nie jest jednak tak, że nic nie można zrobić dla matki, która doświadcza euforii poporodowej. Choć na to, czy przeistoczy się ona w depresję, istotny wpływ mają zmiany hormonalne, to niebagatelnym czynnikiem jest też wyczerpanie, do którego dochodzi, gdy kobieta traci kontakt ze swoim ciałem i potrzebami. To właśnie tutaj ogromną rolę mogą odegrać jej bliscy.

Niezależnie do tego, czy lekarz psychiatra rzeczywiście zdiagnozował u młodej matki euforię poporodową, czy nie, zawsze warto:

• zachęcać młodą matkę do odpoczynku – zajmowanie się dzieckiem w ciągu dnia, żeby mogła się zdrzemnąć, czy uczestniczenie w noszeniu podczas nocnych pobudek będzie bardzo pomocne;
• pomóc jej organizować czynności uspokajające układ nerwowy – spokojne spacery w otoczeniu przyrody, okazywanie empatii i wysłuchiwanie mamy w euforii poporodowej pomogą jej się wyciszyć;
• wesprzeć ją w budowaniu kontaktu z własnym ciałem – warto przypominać młodej mamie o uważności, dzięki której nie będzie zapominać o samej sobie, może temu sprzyjać uważne jedzenie, spokojna kąpiel, masaż;
• dbać o zdrową dietę i suplementację – choć nie są to leki, to odpowiednia podaż witamin i mikroelementów ma znaczenie w wahaniach nastroju;
• samemu zajmować się dzieckiem – nawet jeżeli mama twierdzi, że doskonale sobie radzi i nie chce przekazywać opieki nad niemowlęciem, można jej przypomnieć, że ojciec czy dziadkowie również są zainteresowani budowaniem z nim więzi, a w tym czasie ona może zadbać chwilę o siebie;
• brać większy udział w codziennych obowiązkach – przy dużym nasileniu euforii poporodowej młoda mama może robić wszystko, co jest do zrobienia w domu, dlatego pomocne będzie, jeżeli inne osoby włączą się w te czynności, żeby nadmiernie się nie eksploatowała.