Co to jest skala Bishopa? Do czego się ją wykorzystuje?

Co to jest skala Bishopa?

Skala Bishopa określa dojrzałość szyjki macicy do porodu naturalnego. Uwzględnia ona następujące parametry:

• rozwarcie,
• skrócenie,
• zaawansowanie części przodującej w kanale rodnym,
• konsystencję,
• ułożenie szyjki w stosunku do osi pochwy [1].

Skala Bishopa – interpretacja. Jak są przyznawane punkty?

W tabeli zaprezentowana została dokładna punktacja Skali Bishopa w ocenie szyjki macicy [1].

Za każdy z analizowanych parametrów ciężarna może otrzymać od 0 do 3 punktów. Im wyższa suma punktów uzyskanych w skali Bishopa, tym wyższa gotowość do porodu. Maksymalna możliwa do uzyskania liczba punktów to 13. Ocena szyjki macicy na 9 i więcej punktów według Bishopa oznacza, że szyjka jest dojrzała i przygotowana do porodu [1].

Zmodyfikowana skala Bishopa. Jak wygląda i co ocenia?

W 1966 roku Burnett zmodyfikował skalę Bishopa. Analizie poddawane są te same parametry, co w narzędziu oryginalnym, ale każdemu z czynników można przypisać maksymalnie 2 punkty. Ciężarna może uzyskać maksymalnie 10 punktów, a suma większa od 6 oznacza szyjkę dojrzałą i powodzenie porodu. Tabela przedstawia zmodyfikowaną skalę Bishopa [2].

Skala Bishopa a indukcja porodu

Skala Bishopa używana jest do przewidywania szans powodzenia indukcji porodu.

Wskazaniem do indukcji porodu są sytuacje, w których kontynuowanie ciąży stanowi większe ryzyko dla płodu i/lub matki niż jej zakończenie. Wśród wskazań do indukcji porodu wymienia się m.in.:

• przekroczenie terminu porodu (powyżej 41 tygodnia ciąży),
• choroby przebiegające z nadciśnieniem w ciąży,
• samoistne przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego – w zależności od sytuacji położniczej,
• wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu,
• czynniki psychosomatyczne, np. wyczerpanie matki [3].

O skuteczności indukcji porodu decyduje przede wszystkim stan i dojrzałość szyjki macicy. Jeśli jest ona niedojrzała, konieczne jest przeprowadzenie preindukcji porodu. Jest to postępowanie, którego celem jest przyspieszenie dojrzewania szyjki macicy, a tym samym podniesienie skuteczność indukcji porodu. Preindukcja porodu jest zalecana wówczas, gdy suma punktów uzyskanych w skali Bishopa wynosi mniej niż 6 [3]. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczącymi indukcji porodu skala Bishopa i ultrasonografia przezpochwowa mają podobną wartość w ocenie dojrzałości szyjki macicy przed wdrożeniem indukcji porodu, przy czym rekomendowaną metodą jest pierwsza z nich [4].

Indukcja i preindukcja porodu może być przeprowadzona w sposób farmakologiczny i mechaniczny. Największą popularnością wśród metod farmakologicznych cieszy się dożylny wlew rozcieńczonego roztworu oksytocyny. Wśród niefarmakologicznych metod wymienia się m.in. założenie cewnika Foleya, drażnienie brodawek sutkowych, stosowanie rozszerzadeł higroskopowych, oddzielenie dolnego bieguna jaja płodowego, amniotomię i akupunkturę [3].

Autor: Olga Dąbska, dr Nauk o zdrowiu
Konsultacje merytoryczne: M. Dąbrowska, lek. ginekolog