Co to jest duchowość? Co daje mamie (i nie tylko) rozwój duchowy?

Czym jest i co daje duchowość?

Duchowość człowieka jest cechą poznawczą, która umożliwia mu patrzenie na świat szerzej niż tylko przez pryzmat samego siebie, a więc dokonanie tak zwanego „aktu transcendencji”. Polega on na łączeniu się z czymś więcej niż ja sam albo to, co widzę i czuję. Dlatego duchowość jest relacyjna, polega na łączeniu się z Bogiem lub inną podstawą sensu, do której człowiek się odwołuje – np. byciem częścią otaczającego świata.

W nauce duchowość jest postrzegana jako wrodzona, elementarna zdolność ludzkiego gatunku [1], więc można powiedzieć, że jest to część każdego człowieka, która potrzebuje karmienia. Ludzie, którzy dbają o swoją duchowość, mogą doświadczać wielu korzyści:

• mają większe poczucie sensu w życiu;
• doświadczają mniej niepokoju i lęku (mają też mniejszy lęk przed śmiercią);
• są odporniejsi na stres;
• praktyki duchowe wpływają pozytywnie na ich zdrowie;
• lepiej radzą sobie z emocjami;
• jeżeli uczestniczą w jakiejś wspólnocie, mają większą sieć wsparcia społecznego [2].

Duchowość a religijność

Duchowość sama w sobie nie jest wtłoczona w żadne normy i nakazy, nie ma jednego sposobu na jej realizację. Można powiedzieć, że duchowość jest żywa, związana z szukaniem więzi z podstawą sensu (na przykład Bogiem).

Religijność to podążanie za konkretną filozofią, która zakłada realizowanie duchowości w jakiś konkretny sposób, dostarcza wskazówek, nakazów i zakazów, jest oparta na jakimś rozbudowanym systemie i wizji świata.

Pojęcia duchowości i religijności niekoniecznie się pokrywają. Można równocześnie być religijnym i w konkretnej religii (na przykład chrześcijaństwie) realizować swoją duchowość, ale można też robić to poza określoną formą religii. Zdarza się też, że religijność jest stricte zewnętrzna, czyli oparta wyłącznie na określonych zachowaniach i rytuałach i pełni funkcje wyłącznie społeczne – wówczas nie będzie sposobem na realizowanie duchowości.

Jak dbać o swój rozwój duchowy?

O tym, jak będziesz dbać o swój rozwój duchowy, w dużej mierze decyduje to, za jaką filozofią zdecydujesz się podążać. Choć nie jest to konieczne, żeby się rozwijać, warto się nad tym zastanowić. Jeżeli podążasz za konkretną religią, to w jej ramach znajdziesz dużo wskazówek, które będą cię wspierać w rozwoju duchowości. Jednak inne filozofie życia również często oferują taką pomoc.

Może być też tak, że światopogląd, którym się kierujesz, zaczął być dla Ciebie niewystarczający lub nie zgadzasz się z jakimiś jego założeniami. Dlatego warto od czasu do czasu sprawdzać, w co nadal wierzysz, czego Ci brakuje i weryfikować, czy nie chcesz poszukać czegoś więcej. Czasem prowadzi to do zmiany wspólnoty w ramach tej samej religii, czasem do przejścia w mniej konkretne nurty filozoficzne, ale może być też tak, że odkryjesz, że bardzo otwarta forma duchowości jest dla Ciebie trudna w realizacji i wybierzesz ścieżkę religii, które oferuje prostsze rozwiązania.

Znajdź przewodnika i wspólnotę

Rozwój duchowy to coś, o co łatwiej zadbać we wspólnocie – poszukaj innych ludzi o podobnym światopoglądzie do Twojego. Nie musi to polegać na wspólnym chodzeniu do kościoła. Jeśli jednak otoczysz się ludźmi, którzy sami dbają o swój rozwój duchowy, umożliwi Ci to czerpanie od nich inspiracji i pamiętanie o własnym rozwoju.

Poszukaj też osób, które Cię inspirują – w Twojej drodze mogą Cię wesprzeć książki, poradniki, nagrania na YouTube albo kursy.

Praktykuj

Duchowość nie jest wyłącznie przynależnością do konkretnej filozofii czy podążaniem za jakimś systemem etycznym. Jej esencją jest praktyka. Zastanów się więc, co wspiera Cię w jej realizacji (choć będą to rzeczy, które wypływają bezpośrednio z kodeksu etycznego, którym się kierujesz).

Proste, codzienne praktyki wspierające duchowość, to między innymi:

• wdzięczność – jak najczęstsze poświęcanie czasu na budowanie postawy wdzięczności i docenienie tego, co masz (może to być wieczorna dziękczynna modlitwa albo zapisywanie rzeczy na kartce, które tego dnia obudziły w Tobie wdzięczność);
• uważność – zwolnienie i dostrzeganie tego, co dzieje się w Tobie i w świecie dookoła, uważność jest siostrą wdzięczności, bez widzenia tego, co dobre, trudno za to dziękować;
• stosunek do siebie – rozwój duchowy rzadko bywa pierwszą potrzebą człowieka, żeby mieć siły o niego dbać, zadbaj najpierw o bardziej bazowe potrzeby;
• stosunek do innych – możesz praktykować swoją duchowość, dbając o relacje i ćwicząc różne umiejętności, takie jak nieocenianie czy empatia;
• stosunek do świata – duchowość jest czymś, co domaga się celu, sensu, pozostawienia swojego odcisku na zewnętrznym świecie, sprawdź, co jest dla Ciebie ważne, co Ci dyktuje Twoja duchowość i nie bój się udzielać społecznie, dbać o środowisko czy miejsce wokół Twego domu, to również jest praktykowanie duchowości.

Codzienne, a może raz w roku?

Większość z nas jest wychowana w systemie religijnym, który zakłada konkretne sposoby realizacji duchowości – często od święta, albo do niedzieli do niedzieli. Jednak najłatwiej dbać o nią, kiedy robimy to codziennie, nawet jeśli są to tylko małe kroczki.

Temat duchowości często powraca do nas na nowo, kiedy stajemy się rodzicami. Rodzą się wówczas pytania, co przekazać dzieciom i czy zapraszać ich do jakiegoś określonego systemu religijnego. To dobry moment na to, żebyś zadbała o swój rozwój duchowy.