Badanie KTG – jak wygląda i jakich informacji dostarcza?

Co to jest badanie KTG w ciąży?

Jedną z podstawowych metod nadzoru biofizycznego dobrostanu płodu jest analiza kardiotokograficzna zapisu jego tętna. Kardiotokografia, znana też jako badanie KTG, jest metodą z wyboru służącą do monitorowania tego parametru. Rejestracja czynności serca płodu to tzw. rejestracja FHR (z ang. Fetal Heart Rate). Dokonuje się jej za pomocą przetwornika ultradźwięków. W opisie badania KTG zostaje również przedstawiona rejestracja skurczów macicy, którą przeprowadza czujnik tokografu (tokodynamometr) zamieniający siłę skurczu w impuls elektryczny [1].

Badanie KTG – od którego tygodnia ciąży się je wykonuje?

Zastanawiasz się, kiedy przeprowadza się badanie KTG w ciąży? Zgodnie ze standardami organizacyjnymi opieki okołoporodowej przedstawionymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia badanie KTG wykonuje się niezwłocznie po 40 tygodniu ciąży. Podczas wizyty lekarz przeprowadza też badanie USG. Przy prawidłowym wyniku KTG i USG oraz przy prawidłowym odczuwaniu ruchów płodu przyszła mama powinna się zgłosić na kolejne badanie KTG i USG za 7 dni. Jeśli badanie KTG w ciąży okaże się niepomyślne, dalsze postępowanie jest indywidualnie określane przez lekarza [2].

Nie zaleca się wykonywania badania KTG na wcześniejszym etapie ciąży o dotychczasowym prawidłowym przebiegu, u kobiet, które nie były hospitalizowane i nie przekroczyły terminu porodu. Oznacza to, że w ciąży o fizjologicznym przebiegu, gdzie nie obserwuje się niepokojących zmian aktywności ruchowej płodu, nie ma konieczności monitorowania kardiotokograficznego [3].

Jakie są wskazania do badania KTG przed porodem? Wykonywanie zapisu KTG przed 40 tygodniem ciąży odbywa się m.in. w przypadku:

• zmiany charakteru ruchów płodu – ich zaniku, znacznego osłabienia lub gwałtownego nasilenia,
• ciąży powikłanej, która może negatywnie wpływać na stan dziecka,
• ciąży bliźniaczej,
• ciąży u kobiet hospitalizowanych, gdy są nieprawidłowe ruchy płodu, występuje nadciśnienie tętnicze, zespół ograniczenia wzrastania płodu i inne stany, które mogą doprowadzić do niewydolności łożyska i niedotlenienia płodu [3].

Badanie KTG w czasie porodu. Czy wykonuje się u każdej ciężarnej?

W przypadku kobiet rodzących, u których podczas ciąży nie stwierdzono nieprawidłowości, badanie KTG wykonuje się po przyjęciu do szpitala lub na blok porodowy. Po co przeprowadza się badanie KTG? Stanowi ono profilaktykę kwasicy płodu i niedotlenienia wewnątrzmacicznego, a tym samym jest pomocne w podjęciu decyzji w kwestii sposobu prowadzenia porodu [3]. Część kobiet jest monitorowana przez cały czas porodu. Taki stały nadzór jest prowadzony w przypadku:

• nieprawidłowego zapisu badania KTG przy przyjęciu do szpitala lub bloku porodowego,
• ciąż powikłanych,
• odpływania zielonego płynu owodniowego,
• ciąż bliźniaczych,
• stymulacji czynności skurczowej,
• zastosowania znieczulenia zewnątrzoponowego [4].

Badanie KTG – ile trwa i jak wygląda?

Badanie KTG wykonuje się w warunkach zapewnionego spokoju, w wygodnej, leżącej pozycji na lewym boku, z umieszczeniem czujników na wysokości dna macicy, w linii środkowej ciała. Na ekranie połączonym z czujnikami pojawia się zapis, który jest zazwyczaj na bieżąco drukowany. Badanie trwa co najmniej 20 minut [1, 3].

Badanie KTG – co pokazuje?

Badanie KTG dostarcza informacji o tym, czy płód żyje i jaki jest stan jego dotlenienia oraz jak szybko bije serce dziecka. Normą jest 110–150 uderzeń na minutę. Wartości >150 uderzeń to tachykardia, a <110 to bradykardia. Do tachykardii mogą doprowadzić m.in. infekcje wewnątrzmaciczne i choroby infekcyjne mamy. Do bradykardii zaś niedotlenienie płodu. Badanie KTG dostarcza też danych o oscylacji – wahaniach częstotliwości akcji serca. Normą jest 6–25 uderzeń na minutę [1].